Als het najaar wordt, zal je tuin gewoonlijk wat kaler worden en kom je minder buiten. Toch hoeft je tuin helemaal niet somber te worden in het najaar. En heb je al gedacht aan het voorjaar? Het mooiste is als jouw tuin dan een frisse, nieuwe start kan maken. Door je tuin winterklaar te maken, komt hij in het voorjaar des te mooier tevoorschijn, maar heb je in de winter ook een mooi plekje. Met onze tips is jouw tuin klaar voor de winter en kan je extra van je tuin genieten: van mooie voorjaarsbloemen tot een gezonde vijver!
Wat heeft winterklaar maken voor voordelen?
Je tuin winterklaar maken is geen must, maar het levert wel veel op. Met groenblijvers kan je ervoor zorgen dat je tuin er ook in de winter gezellig uit blijft zien. Daarbij kan je de groei bevorderen van sommige planten, waardoor die in het voorjaar weer mooi tevoorschijn komen. Planten die niet winterhard zijn, vragen juist om wat bescherming. Dat kunnen bladeren zijn die je erover heen legt, of simpelweg het feit dat je ze naar binnen moet verhuizen.
Tot slot zorgt het winterklaar maken van je tuin ervoor dat je niet voor nare verrassingen komt te staan. Waar je allemaal voor kan zorgen (en dat hoeft niet persé veel werk te zijn) lees je in dit artikel.
1. Begin in oktober
Oktober is de beste maand om je tuin voor te bereiden op de winter. Het is nog zacht weer, waardoor je aangenaam buiten kan werken. Daarbij vriest het nog niet, dus kan je je gras, planten en eventuele vijver voorbereiden op de dagen dat het wel goed koud wordt.
Tijdens een zachte herfst kan je in november ook nog prima aan het werk in je tuin. Het is wel aan te raden om ervoor te zorgen dat je in november al een aantal dingen gedaan hebt, zodat jouw tuin er goed bij ligt tijdens dagen die toch plotseling erg koud worden. Zo kan het toch ‘s nachts ineens flink gaan vriezen in november.
2. Gras in je tuin? Zo maak je dat winterklaar!
Gras in je tuin komt stukken beter de winter door als je rekening houdt met een paar puntjes. Allereerst is het belangrijk om afgevallen bladeren te verwijderen van het gras. Gras heeft zonlicht nodig om goed te overleven, en een laag bladeren houdt het zonlicht juist tegen.
Dit zijn andere tips om te zorgen dat je gras mooi blijft:
- Gras zal in de winter niet meer zo snel groeien en mag wat langer blijven. Maai gerust met de grasmaaier een standje hoger.
- Afhankelijk van hoe je gras er bij ligt, kan je nog wat mest strooien in oktober.
- Strooi kalk over het gras, zo voorkom je dat er mos op je gazon groeit.
- Heeft het gevroren? Loop dan zo weinig mogelijk over het gras. Door over bevroren gras te lopen, beschadigt het.
- Trek het laatste wortelonkruid uit je gazon.
Dit zijn een paar richtlijnen om je gazon mooi te houden in de winter. In het voorjaar kan je er weer volop van genieten!
3. Laat de bladeren in borders en onder hagen wél liggen
Waar afgevallen blad op je gazon lastig is, is het in de borders en bij je planten helemaal zo slecht niet. Bladeren zorgen voor isolatie en beschermen de planten die in de winter wat kwetsbaarder zijn. Afgevallen bladeren voorkomen verder dat de bodem dichtslaat en zijn gunstig voor de dieren in je tuin. Hark de bladeren dus liever richting je borders dan richting de afvalbak.
4. Verwijder eenjarige planten
In oktober zijn veel eenjarige planten onderhand uitgebloeid. Je kan ze het beste deze maand weghalen, omdat de stengels anders gaan rotten. Het kan flink vies worden met die rottende wortels, en daarom scheelt het als je ze opruimt. De uitgebloeide planten kan je er gewoon met wortel en al uittrekken. Als je dat mooi vindt, kan je op de kale plekken winterheide planten, zodat je wat kleur in je tuin houdt.
5. Scheur te grote planten, en herplant deze
In oktober kan je planten die te groot zijn geworden, scheuren en op een andere plek zetten. Scheuren betekent in dit geval simpelweg de plant in tweeën delen. Je trekt een plant met genoeg wortels uit elkaar om zo twee of meer planten te krijgen. Planten die daar geschikt voor zijn, zijn met name de sierheesters of de vaste planten. In de herfst is september tot november de beste periode om planten te scheuren.
Als je dat liever hebt, kan je ook planten scheuren in maart tot mei. Het voordeel daarvan is dat de gedeelde planten in de lente niet meteen een strenge vorst hoeven te doorstaan.
6. Verwijder uitgebloeide bloemen
Rond oktober zijn veel bloemen uitgebloeid. Als dit bloemen zijn van een plant die langer meegaat dan een eenjarige, knip dan de bloemen af en eventueel ook het gedeelte van de stengel dat afsterft. Laat de bladeren altijd zitten, deze zorgen voor bescherming tijdens vorst.
Een bloem die belangrijk is om te verwijderen als ze is uitgebloeid, is de roos. Door de gevallen blaadjes en uitgebloeide bloemen van de roos te verwijderen, voorkom je dat ze in het voorjaar wordt aangetast door roest of schimmel.
7. Vogelhuisjes en vogelbadje winterklaar maken.
Vogels hebben het in de winter wat moeilijker omdat er dan weinig voedsel te vinden is. Maak de vogelhuisjes weer eens schoon en zorg voor vetbollen en een voedertafel. Sommige vogels kunnen niet aan vetbollen hangen, en sommige (kleinere) vogels komen juist beter aan voedsel door wel aan vetbollen te hangen.
Veel mensen hebben een vogelbadje in de tuin staan. De één zegt dat je een vogelbadje juist moet afdekken in de winter, de ander zegt dat vogels het water juist in de winter goed kunnen gebruiken. De reden dat mensen een vogelbadje afdekken, is dat de vleugels van de vogel zouden kunnen bevriezen als ze nat worden tijdens koud weer. Aan de andere kant is tijdens een echt strenge vorst het water in het vogelbadje zelf bevroren en lost dit probleem zich zelf op. Het is dus net wat je fijn vindt.
8. Bloembollen planten
Oktober is een prima maand om voorjaarsbloeiende bloembollen te planten. Deze planten hebben juist een koude periode nodig voor ze gaan bloeien. Het leuke is dat deze planten hun kopjes laten zien voordat andere planten gaan bloeien. Ze zijn er dus echt vroeg bij. Voorbeelden van zulke bloemen zijn krokussen, anemoontjes, akelei en cyclamen.
9. Vergeet je kranen, potten en emmers niet.
Als het gaat vriezen, moet je alle waterleidingen in je tuin op tijd afsluiten. Het risico bestaat anders dat ze stukvriezen, zodat je uiteindelijk voor een onaangename verrassing komt te staan. Laat de leidingen en tuinslangen eerst helemaal leeglopen en sluit de leidingen daarna af.
Potten en emmers kunnen stukvriezen als er water in blijft staan. Dit voorkom je door ze ondersteboven neer te zetten.
10. Voorkom rottende planten in je vijver en voorkom dat hij volledig dichtvriest.
Als in de herfst de bladeren vallen, kan je het beste voorkomen dat er veel van in je vijver terecht komen. De bladeren zinken naar de bodem, en als daar een grote hoeveelheid gaat liggen rotten is dat slecht voor de waterkwaliteit. Haal de afgestorven plantendelen uit het water en span een net over de vijver zodra er veel bladeren vallen.
Tijdens vorst kan je het beste voorkomen dat je vijver helemaal dichtvriest. Dat doe je door een waterpompje in de vijver te plaatsen, die zorgt dat het water beweegt waardoor er voortdurend een wak is. Het is belangrijk om het pompje minstens 30 centimeter boven de bodem te plaatsen. Onderin een vijver is het water het warmst, en daar overwinteren je vissen.
Je kan natuurlijk ook handmatig voor een wak zorgen wanneer het vriest, al is dat niet het meest handig (zeker niet wanneer je op vakantie gaat).
11. Plant groenblijvers en winterbloemen voor een kleurige tuin in de winter
Als je er ook in de winter van houdt om naar een levendige tuin te kijken, kan je nog een paar groenblijvers of winterbloemen neerzetten in je tuin. Voorbeelden van bloemen die in het najaar bloeien zijn:
- winterjasmijn
- najaarsviooltje
- sneeuwklokjes
- viburnum
Er zijn ook planten en boompjes die in de winter lekker groen blijven:
- conifeer
- buxus
- hulst
- skimmia
Op onze pagina voor een leuke wintertuin kan je nog meer tips over groenblijvers vinden.
12. Bescherm kwetsbare planten tegen vorst
Sommige planten kan je niet binnen halen, maar moeten wel beschermd worden tegen vorst. Dit kan je doen door de vaste planten in je borders te bedenken met een laag bladeren. Verder kan je gevoelige (wintergroene) planten beschermen met vliesgaas of noppenfolie.
Bij stamrozen kan de de kwetsbare onderkant beschermen door er een bergje aarde overheen te gooien. Verder kan je er nog een rozenzak of noppenfolie omheen doen.
13. Haal de kuipplanten naar binnen
Vorstgevoelige kuipplanten moet je binnen zetten voor de eerste nachtvorst zich aandient. Dit is ongeveer halverwege oktober. Zet de planten het liefst in een koele ruimte, waar het bijvoorbeeld tussen de 10 en 15 graden is. Een deel van een schuur, een lichte hal, een bijkeuken of serre willen nog weleens wat koeler zijn. Bladhoudende planten hebben licht nodig, terwijl je bladverliezende planten in het donker kan laten overwinteren. Om ruimte te besparen kan je eventueel wat takken afknippen. Hou de planten enigszins vochtig (zorg er wel voor dat ze niet met ‘natte voeten’) blijven staan.
Meestal zijn binnenruimtes niet ideaal voor planten om te overwinteren, maar een sterke plant overleeft dit meestal wel.
14. Bomen snoeien voor januari
Voor veel bomen geldt dat ze in januari weer bladeren krijgen. Als je ze wilt snoeien, is het zaak om dat vóór januari te doen. Bij een kale boom zie je de takken goed, en dan overzie je beter wat je moet snoeien.
Bij de zogenaamde ‘ABC bomen’ is het belangrijk om al vóór de winter te snoeien. In de winter ‘bloeden’ deze bomen namelijk. Ze verliezen sap als je ze dan snoeit. Het gaat om de Acer (esdoorn) de Betula (berk) en de Carpinus (haagbeuk).
Meer plezier van een tuin die winterklaar is
Als je je tuin winterklaar maakt, gaat hij mooier het voorjaar in én heb je er tijdens de winter ook meer plezier van. Onze tips zijn enkel richtlijnen die vaak gebruikt worden in de tuin. Wat bij jouw tuin het beste past, leer je zelf uiteindelijk door ervaring.
Je kan je tuin naast winterklaar maken, ook wat gezelliger maken in de winter. Meer tips voor een mooie wintertuin kan je vinden in dit artikel.
Vergeet tot slot de vogels niet, want zij hebben het wat moeilijker in de winter met het vinden van eten. En een beetje levendigheid in je tuin in zo’n koude winter, is altijd gezellig.
Bekijk ook deze gerelateerde artikelen
Dit artikel is geschreven door Merel Kruit
Schrijft veel over natuur, gezondheid en huidverzorging en verdiept zich helemaal in een onderwerp. Woont in Rotterdam en werkt als freelance copywriter. Liefhebber van natuur en tegelijkertijd de stad. Schrijft in haar vrije tijd fictie en gaat graag naar concerten.
Website
Pissebedden bestrijden; wat kun je doen tegen dit ongedierte? 
10 x de leukste buiten kado’s om te geven 
10x inspiratie voor een buitenkeuken 
Wat is de beste elektrische barbecue? 
10 tips voor bestrijding van de buxusrups 
Zelf een schuifdeur maken? 10 tips 
8 tips voor een onderhoudsarme tuin 
6 opties voor een betonnen schutting 
10 voordelen van een stenen barbecue 
12 voordelen en nadelen van een kunststof schutting