Hoe kun je malware van je computer verwijderen?

Wordt je computer ineens veel langzamer, krijg je allemaal irritante pop-ups met reclame zonder dat je ergens op hebt geklikt of word je bij het internetten ineens naar allerlei vage website doorgestuurd? Dan is er een grote kans dat er zich malware op je computer heeft genesteld. Dat is helaas nog altijd een groot probleem, maar ook iets waar je in veel gevallen zelf wat aan kunt doen. In dit artikel leggen we je uit hoe je zelf malware van je computer kunt verwijderen en hoe je voorkomt dat je opnieuw geïnfecteerd raakt.

Wat is malware?

Malware is een verzamelnaam voor alle kwaadaardige software die op je computer terecht kan komen zonder dat je daar zelf om hebt gevraagd. De naam malware is een samentrekking van de Engelse woorden malicious (kwaadaardig) en software.

Er zijn allerlei verschillende stukjes kwaadaardige software die onder de noemer malware vallen, zoals:

• Het traditionele computervirus dat er op uit is om zoveel mogelijk schade toe te brengen aan een zo groot mogelijk aantal computers. Een computervirus (maar ook een zogenaamde computerworm) is zo ontworpen dat het zich uit zichzelf verder kan verspreiden.
• Adware is malware die reclame toont op je scherm. Meestal uit dit zich als pop-ups buiten je browser of doordat webpagina’s die je bekijkt worden veranderd zodat er reclamelinks in komen te staan.
• Spyware is software die zo onopvallend mogelijk aanwezig is en ongemerkt informatie over de computergebruiker verzamelt zodat dit naar de hacker doorgestuurd kan worden va internet.
• De laatste jaren is ook ransomware regelmatig in het nieuws. Deze malware versleutelt alle gegevens op de harde schijf en eist betaling van losgeld (“ransom”) om ze weer beschikbaar te maken. Ransomware is helaas vrijwel onmogelijk om te verwijderen en voorkomen is bij deze vorm van malware het enige wat je kunt doen.

Malware voorkomen

Hoe kun je de meest voorkomende vormen van malware voorkomen? Natuurlijk ten eerste door een betrouwbare virusscanner te installeren die ook regelmatig een update van de virusdefinities ontvangt. Er zijn veel betaalde virusscanners op de markt, maar je kunt ook voldoende goede gratis virusscanners vinden. Het kan echter altijd gebeuren dat bepaalde malware niet door een virusscanner wordt gedetecteerd, bijvoorbeeld omdat het een onbekend of nog heel nieuw stukje kwaadaardige software betreft. Dan is er een grote kans dat het ongemerkt langs je virusscanner weet te sluipen en je computer alsnog infecteert.

Wat kun je zelf dus nog meer doen om malware buiten de deur te houden?

Veiligheidsupdates

Houd het besturingssysteem en je browser altijd actueel door direct een nieuwe veiligheidsupdate te installeren. Een pas gevonden lek in de software kan dan jou in elk geval niet meer treffen. Installeer daarnaast eventueel ook een adblocker om alle reclame (en dus ook met malware geïnfecteerde banners) uit te schakelen.

Veilig downloaden

Download niet zomaar alles van internet wat je wel interessant lijkt, want met name gratis computerprogramma’s bevatten nog wel eens spyware, adware of andere malware. Zoek je een gratis alternatief voor betaalde software? Probeer dan een programma te vinden dat open source is want die zijn vaak wel gewoon veilig. Uiteraard is het ook goed oppassen met het downloaden van films en series want ook die worden regelmatig misbruikt voor het meesturen van malware.

E-mails en bijlagen

Pas altijd op met bijlages van e-mails, zelfs als je de persoon kent die het bestand naar je opstuurt. E-mails die zich langs je e-mailvirusscanner hebben weten te persen en die je niet vertrouwt gooi je meteen weg. Open de e-mail niet eens (en al helemaal de eventuele bijlage niet) maar doe hem direct in de prullenbak en leeg ook de prullenbak vervolgens meteen.

Maak back-ups

Maak regelmatig een back-up van je belangrijke gegevens zoals documenten en digitale foto’s die je dierbaar zijn. Mocht een bepaald stukje malware (zoals bijvoorbeeld ransomware) zoveel schade aanrichten dat al je gegevens verloren gaan dan kun je namelijk soms het beste Windows maar opnieuw installeren.

Tekenen dat je computer geïnfecteerd zou kunnen zijn

Wanneer je computer met malware is besmet hoef je dat niet noodzakelijkerwijs direct te merken, maar soms wordt het wel direct duidelijk:

• Als je regelmatig pop-ups met reclame in beeld krijgt kan dit worden veroorzaakt door malware die zich ongemerkt op je computer heeft genesteld.
• Als je op internet bezig bent en om de haverklap naar een website wordt geleid waar je helemaal niet naartoe wilde is je internetbrowser waarschijnlijk gekaapt.
• Een computer die van de een op andere dag veel trager is geworden en constant met andere taken bezig is zonder dat je precies weet waarom kan zijn overgenomen door malware.
• Als je niet langer in staat bent programma’s zoals de Task Manager en de Registereditor van Windows te openen zou dat kunnen komen door malware die deze toegang heeft afgeschermd om zichzelf te verbergen.

Ook wanneer je niet direct signalen ziet dat je computer malware zou kunnen bevatten is het slim om regelmatig te blijven checken.

Kun je zelf malware verwijderen?

Als je computer onverhoopt malware heeft opgedaan is het zaak om die zo snel mogelijk te te verwijderen. Dit kun je laten doen, maar dan ben je de computer vaak wel een paar dagen of nog wel langer kwijt. Daarom leggen we je hier uit wat je zelf kunt doen om naar malware op je computer te zoeken en de boosdoeners ook zelf te verwijderen.

Stap 1: Start je computer opnieuw op

Wanneer je niet zeker weet of het probleem dat je ondervindt (zoals een plotseling veel tragere computer) wordt veroorzaakt door malware kun je vaak het beste de computer even helemaal opnieuw opstarten. Als je PC zoveel trager is doordat een programma is vastgelopen zou het probleem na het opstarten verholpen moeten zijn. Als je zeker weet er malware op je PC is geïnstalleerd heeft opnieuw opstarten natuurlijk geen zin.

Stap 2: Herstel je browserinstellingen

Sommige malware gaat heel eenvoudig te werk, bijvoorbeeld door op eigen houtje de instellingen van je browser te veranderen of zich in de tijdelijke internetbestanden te verbergen. Dit kun je zelf opschonen door de instellingen van de browser naar de fabriekswaarden terug te zetten. Die optie vind je in de opties of instellingen van je browser.

• Internet Explorer: Ga naar Instellingen → Internet Opties → Geavanceerd → Opnieuw instellen en klik op Opnieuw instellen.
• Firefox: Typ about:support in de adresbalk en klik op Firefox opfrissen.
• Google Chrome: Ga naar Instellingen → Geavanceerde instellingen → Browserinstellingen herstellen en klik op OK.

Stap 3: Zet je virusscanner aan het werk

Als het goed is heb je al een bestaande virusscanner. En ook al is deze blijkbaar niet in staat geweest om de malware te onderscheppen, wie weet zijn de virusdefinities inmiddels aangescherpt en kan de scanner ditmaal wel de kwaadaardige software herkennen en verwijderen. Open dus je virusscanner en kies daar voor een volledige scan wanneer die optie er is. Dit kan een tijdje duren, want alle bestanden op de harde schijf zullen nu worden onderzocht.

Stap 4: Herken de malware

Is de malware meer dan alleen een vaag vermoeden maar heb je heel concrete aanwijzingen dat je computer is geïnfecteerd? Dan kan die informatie wellicht helpen het probleem snel weer op te lossen. Google is daarbij je grote vriend. Stel, je browser wordt regelmatig doorgestuurd naar een bepaalde website. Als je die site googelt met het woord “malware” erbij kom je ongetwijfeld meer mensen tegen die hetzelfde probleem hebben. En als het goed is vind je zo ook een manier om de malware vlot weer te verwijderen. Hetzelfde geldt voor adware (malware die advertenties toont). Door op de advertenties te googelen (bijvoorbeeld zinnen uit de advertentietekst of de domeinnaam waar de pagina wordt gehost) kun je ook een oplossing vinden.

Stap 5: Gebruik een malwarescanner

Als je niet precies weet met wat voor malware je te maken hebt (of als je die handmatig niet kunt verwijderen) dan is een speciale malwarescanner installeren en daar je hele computer mee scannen de beste optie. Enkele voorbeelden van uitstekende malware scanners zijn:

1. Malwarebytes – Dit programma is specifiek ontworpen om malware op te sporen en van je computer te verwijderen.
2. HitmanPro – Met de gratis proefperiode van 30 dagen kun je het programma volledig gebruiken en alle malware die zich nu op je computer bevindt ermee weghalen.
3. AVG Antivirus – Deze virusscanner staat behalve als goede gratis antivirussoftware ook bekend om zijn krachtige optreden tegen veel verschillende soorten malware.
4. SpyHunter – Zoekt en verwijdert spyware en andere schadelijke software. Het is een effectief programma maar je hebt wel een betaalde licentie nodig om meer te kunnen dan alleen maar scannen.

Wanneer het met het ene scanprogramma niet lukt om de besmetting te vinden of weg te halen, dan kun je het ook nog met een van de andere programma’s proberen natuurlijk.

Stap 6: Ga naar een computerexpert

Lukt het je zelf niet om de malware effectief te verwijderen, of is die na korte tijd alweer terug? Dan is het zaak om je computer op te pakken en hem naar een computerexpert te brengen die vaker met dit bijltje heeft gehakt. Hij of zij kan het probleem grondig analyseren, de malware verwijderen en je PC daarna zo beschermen dat je weer veilig het internet op kunt.

Dit artikel is geschreven door Dik de Graaf

Fanatiek blogger voor Dik.nl en altijd op zoek naar diepgang. Bijt zich helemaal vast in een onderwerp om alles tot in de puntjes uit te zoeken. Gek op reizen, sporten en lezen.

Website