Hoe werkt beneficiair aanvaarden?

Een erfenis ontvangen kan soms het enige lichtpuntje zijn nadat iemand is overleden. Een flink geldbedrag of mooie auto zorgen dat de nagedachtenis aan die overleden persoon iets positiever wordt. Maar wat nou als er misschien schulden zijn? Dan moet je die als erfgenaam ook betalen. Wanneer je dat wilt voorkomen kun je de erfenis beneficiair aanvaarden. Hoe dat precies werkt en wat er gebeurt als iemand schulden heeft, lees je in dit artikel.

Wat is beneficiair aanvaarden?

Wanneer iemand komt te overlijden en er een erfenis aan jou is toegeschreven, dan kan dat in het begin een goed gevoel opwekken. Zeker als je het idee had dat de overledene een flinke spaarrekening had, kan je geneigd zijn om de erfenis zo snel mogelijk te aanvaarden. Wanneer je dat doet zonder enige voorwaarden, wordt dat zuiver aanvaarden genoemd. Maar je kunt een erfenis ook beneficiair aanvaarden. Wanneer je dat doet, accepteer je de erfenis alleen onder bepaalde voorwaarden. De belangrijkste voorwaarde is dat de schulden van de erflater kleiner zijn dan het vermogen. Je kunt een erfenis namelijk alleen in zijn totaliteit aanvaarden. Dat betekent dat die gevulde spaarrekening jouw kant op komt, maar ook de restschuld van de hypotheek en facturen van schuldeisers.

Wanneer moet je beneficiair aanvaarden?
Beneficiair aanvaarden kun je het beste doen wanneer je de erflater niet goed kent, wanneer de erflater een eigen bedrijf had of als je wist dat de erflater schulden had voor zijn overlijden. Wanneer je de erfenis op deze manier aanvaard, dan wordt er door een erfgenaam of door een notaris gekeken of het vermogen van de erflater boven of onder nul uitkomt. Vervolgens wordt de erfgenaam daarvan op de hoogte gesteld en mag de beslissing worden gemaakt of de erfenis inderdaad wordt geaccepteerd of juist wordt verworpen. Wat er gebeurt als je de erfenis verwerpt lees je aan het einde van het artikel.

Hoe werkt beneficiair aanvaarden bij een schuld?

Wanneer je een erfenis beneficiair aanvaardt omdat er schulden zijn, doorloop je een vereffeningsproces om die schulden te voldoen. Er zijn een aantal zaken die je zo snel mogelijk na het overlijden moet regelen. Neem de volgende stappen dus aandachtig door, zodat je weet hoe je een erfenis beneficiair kunt aanvaarden. Stel als eerste vast wie de vereffenaar wordt. Dit is de persoon die alle officiële documenten maakt, contact heeft met de kantonrechters en de nabestaanden informeert. Het is mogelijk om een notaris of advocaat de benoemen tot vereffenaar.

Stap 1 – Creëer een boedelbeschrijving

Wanneer iemand overlijdt, blijft er een grote verzameling aan materiële zaken achter. Meubels, een auto, volle schuur met apparaten en huis zijn slechts enkele van die bezittingen. Ook schulden zijn onderdeel van die zogenaamde boedel die iemand heeft verzameld tijdens zijn leven. Het is na het overlijden van iemand dus als eerst belangrijk om de boedelbeschrijving te maken. Hierin wordt alles omschreven wat de overledene achterlaat aan bezittingen en schulden. Deze boedelbeschrijving kan door de familie, maar ook door een notaris worden gemaakt.

Stap 2 – Overleg de boedelbeschrijving

Wanneer de boedelbeschrijving is gemaakt, dan moet deze (wanneer van toepassing) worden neergelegd bij de boedelnotaris of bij de griffie van de rechtbank. Op dat moment kunnen alle erfgenamen kijken naar het totaalaantal bezittingen en schulden dat de overledene heeft achtergelaten.

Stap 3 – Het melden van een negatieve erfenis

Uit de boedelomschrijving kan een berekening worden gemaakt dat de erfenis op een negatief getal uitkomt. Dat betekent dat als de erfenis aanvaard wordt, de erfgenamen er slechter op worden. Is de erfenis negatief, dan moet dit zo snel mogelijk worden gemeld aan de kantonrechter. Deze melding kan gemaakt worden door de vereffenaar.

Stap 4 – Oproepen van schuldeisers

Als er een negatieve erfenis is, dan zal er waarschijnlijk sprake zijn van één of meerdere schuldeisers. Het is de taak van de vereffenaar om deze schuldeisers op te roepen. Wanneer dit gebeurt, worden de schuldeisers gevraagd om vorderingen in te dienen. Dit betekent direct dat zij op de hoogte worden gebracht van het overlijden van de erflater. Vervolgens zullen de schuldeisers reageren met de totale schuld die afbetaald dient te worden.

Soms kan een schuldeiser moeilijk te bereiken zijn of zijn er specifieke situaties van toepassing. In dat geval kan de kantonrechter bepalen dat de vereffenaar moet proberen om de schuldeisers openlijk te laten reageren. Dit kan zijn via een nieuwsblad of via de Staatscourant.

Is het adres van een schuldeiser niet bekend, dan moet dit gemeld worden bij de kantonrechter. Deze zal aanwijzingen geven hoe er gehandeld moet worden in deze situatie om de schuldeiser alsnog op te sporen.

Stap 5 – Het verkopen van boedel

Wanneer bekend is om hoeveel schulden het gaat, is ook bekend hoeveel bezittingen verkocht moeten worden om de schulden te voldoen. In deze stap is het dan ook de bedoeling om de boedel van de erflater te verkopen, zodat er hopelijk genoeg geld kan worden opgehaald om alle schuldeisers te kunnen voldoen.

Stap 6 – Maak een uitdelingslijst

Het kan zijn dat de kantonrechter bepaalt dat je een uitdelingslijst moet maken. Dit betekent dat alle baten en schulden op een lijst komen te staan, waarbij ook de schuldeisers staan benoemd. Vervolgens wordt de uitdelingslijst ingediend bij de rechtbank en wordt het geplaatst in de Staatscourant. Schuldeisers hebben daarna een maand om bezwaar aan te tekenen.

Stap 7 – Betalen van de schuldeisers

Vervolgens moeten de schuldeisers betaald worden van het geld dat is opgehaald met de verkoop van spullen op de boedelbeschrijving. Hierbij moet de uitdelingslijst nauwkeurig gevolgd worden. De taak van de vereffenaar is dan alleen nog om het eventuele overblijfsel van de schuld te verdelen onder de erfgenamen wanneer zij de erfenis beneficiair aanvaard hebben. Meer weten over schulden? Lees ons artikel wat er gebeurt met je schulden nadat je overlijdt.

Waar moet je op letten bij beneficiair aanvaarden?

Je kunt een erfenis niet zomaar beneficiair aanvaarden. Er zijn een aantal zaken waar je rekening mee moet houden als je de erfenis niet direct wilt aanvaarden of verwerpen. Hieronder zie je welke punten dat zijn:

Het erfrecht

Je kunt een erfenis alleen beneficiair aanvaarden als alle erfgenamen het daarmee eens zijn. Wanneer iemand de erfenis zuiver wil aanvaarden, dan is het niet mogelijk om de erfenis beneficiair te aanvaarden. Je moet dus eerst zorgen dat iedere erfgenaam er hetzelfde over denkt.

Overal nog even vanaf blijven

Wanneer je de erfenis beneficiair aanvaardt, dan moet je daar heel zorgvuldig mee omgaan. Want voordat je het weet heb je de erfenis alsnog onbedoeld zuiver aanvaard. Dit kan bijvoorbeeld wanneer je alvast bent begonnen met het verdelen van de inboedel van het huis van de erflater. Volg dus niet gelijk de wil op van de overledene, die in zijn testament heeft geschreven wie precies welk meubelstuk of de auto krijgt, maar wacht daar nog even mee. Het kan zomaar zijn dat de schulden enorm zijn en je door deze actie jarenlang een schuld afbetaalt die niet van jou is.

Wat gebeurt er als je de erfenis verwerpt?

Wanneer blijft dat de erfenis na het betalen van de schuldeisers nog steeds diep in de rode cijfers duikt, dan kun je de erfenis uiteindelijk verwerpen. Wanneer je dat wilt doen, dan moet je een verklaring tot verwerping laten opmaken en deze laten registreren in het boedelregister. Je moet er bij het verwerpen van een erfenis wel opletten dat er in dit geval plaatsvervulling van toepassing is. Dat houdt in dat je kinderen vervolgens recht hebben op de negatieve erfenis. Ook zij moeten dus de erfenis officieel verwerpen. Zijn ze minderjarig, dan is daarvoor een machtiging van de kantonrechter nodig.

Wanneer je officieel de erfenis niet wilt ontvangen, dan betekent het dat je niets van de nalatenschap van de erflater mag meenemen. Dit gaat zelfs zo ver dat zelfs de foto’s waar je samen met de overledene opstaat niet gezien kunnen worden als jouw eigendom, omdat je bij het verwerpen van de erfenis afstand doet van alle bezittingen van die persoon. Laat je dus vooral goed informeren voordat je de erfenis uiteindelijk verwerpt.

Het wel of niet aanvaarden van een erfenis is dus altijd een beetje een gok. Wanneer je iemand door en door kent, kan het makkelijker zijn om de erfenis gewoon te aanvaarden. Je bespaart daarmee ook nog eens een hoop kosten aan extra werk voor notarissen en kantonrechters. Wil je weten hoe spullen worden verdeeld nadat iemand is overleden? Lees ook ons artikel over wie wat erft bij overlijden.

Dit artikel is geschreven door Martijn Troch

Zelfstandig ondernemer bij Martijn Troch | Communicatie en Organisatie

LinkedIn