Paasvuren zijn een eeuwenlange traditie waarmee men vooral in het oosten van het land de paasdagen luister bij zet. In dorpen en buurtschappen met een paasvuur wordt vaak al weken (soms zelfs al maanden) aan een paasbult gewerkt die op eerste of tweede paasdag wordt aangestoken. Dit is natuurlijk een schitterend schouwspel, vooral wanneer de paasbult extra groot en hoog is.
Wanneer je deze traditie wel eens samen met de lokale bevolking mee wilt maken helpen we je in dit artikel bij het vinden van alle leukste paasvuren van Nederland. Zo vertellen we je bijvoorbeeld waar je de paasvuren met de grootste paasbulten kunt vinden, maar ook waar je moet zijn voor unieke rituelen rondom het paasvuur zoals indrukwekkend optochten, het verbranden van duivelspoppen en nog veel meer.
Waar vind je de paasvuren in 2024?
Binnen Nederland vind je in de provincies Drenthe, Groningen, Gelderland en Overijssel de meeste paasvuren, maar ook in een aantal dorpen in Friesland en Noord-Brabant is het paasvuur een jaarlijks terugkerend ritueel. Ook buiten Nederland zijn paasvuren echter heel populair. Zo vind je ze in delen van Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland en het zuidelijke deel van Denemarken.
1. Paasvuren in Twente en Achterhoek
De paasvuren in Twente en de Achterhoek trekken altijd veel bekijks. Paasvuren zijn hier namelijk erg populair en je vindt er op korte afstand van elkaar een kleine 100 stuks. Die worden veelal op eerste paasdag ontstoken, maar sommige (vooral in het noorden van de streek) ook op tweede paasdag.
Vooral rond grotere plaatsen zoals Enschede en Hengelo heb je vaak de keus uit meerdere vuren. Maar ook de regio Holten is populair vanwege de verwoede strijd tussen buurtschappen aldaar, die elk jaar weer een gooi doen naar de titel van hoogste paasbult van Nederland.
2. Verbranding van de duivelspop in Huissen
In het Gelderse Huissen wordt elk jaar een prachtig paasvuur opgebouwd en aangestoken op eerste paasdag. De Gilden van Sint-Gangulphus en Sint-Laurentius vieren hiermee dat de lente en het nieuwe gildeseizoen weer zijn begonnen. Uniek aan het paasvuur in Huissen is echter dat er ook een pop wordt verbrand bovenop de paasbult.
Deze zogenaamde duivelspop staat symbool voor al het kwaad in de wereld. In optocht met de duivelspop voorop lopen de gildes van de stadskerk met brandende fakkels naar de paasbult, waarna de pop op de bult wordt geplaatst en deze wordt aangestoken.
3. Lampionnen en fakkeloptocht in Vilsteren
Voordat op Landgoed Vilsteren in het Overijssels Vechtdal de paasbult wordt ontstoken vindt er eerst een prachtige lampionnenoptocht plaats, vooraf gegaan door fakkels van de lokale scouting. Men loopt vanaf de kerk in het midden van het dorp naar de Paasbult aan het Stuwepad, waarna met de fakkels het vuur wordt aangestoken.
Terwijl je met zijn allen naar de hoge vlammen kijkt kun je genieten van warme chocolademelk en brood met worst. Iedereen die dat wil mag gratis meelopen met de optocht en toekijken bij het paasvuur. Een vrijwillige bijdrage wordt echter altijd op prijs gesteld.
4. Judas verkoopt de paasstaak in Denekamp
Op eerste paasdag wordt in Denekamp een bijzonder ritueel uitgevoerd. Op de dag van het aansteken wordt een boom naar de paasweide gesleept en naast de paasbult geplaatst.
In deze zogenaamde paasstaak wordt een teerton gehangen die ‘s middags door Judas wordt verkocht. ‘s Avonds wordt de teerton tegelijk met de paasbult in brand gestoken. Deze traditie is uniek in Nederland en er zijn elk jaar daarom ook enkele duizenden toeschouwers bij aanwezig.
5. Vleugelen op de paasweide van Ootmarsum
In Ootmarsum (Twente) kun je genieten van een lokale traditie die vleugelen (ook wel vlöggeln) wordt genoemd. Dit bestaat uit een optocht waarbij bewoners hand in hand door het dorp lopen, waarbij er ook gewoon dwars door cafés en woonhuizen wordt gelopen. Aan de kop van de stoet lopen acht zogenaamde Poaskerls.
Volgens de traditie zijn dit stuk voor stuk jonge mannen die voorgoed afscheid nemen van hun jeugd. Uiteindelijk leidt de optocht, die ongeveer een uur duurt, naar de paasweide. Daar wordt in de avonduren het paasvuur ontstoken.
6. Volop muziek bij het paasvuur in Velswijk
Het paasvuur in Velswijk staat bekend als het gezelligste paasvuur van Oost-Nederland. Op veilige afstand van het spectaculaire vuur wordt er namelijk elk jaar een grote feesttent opgebouwd waar je kunt genieten van eten, drinken en natuurlijk muziek.
Tot diep in de nacht kun je er dansen op de aanwezige bands en deejays, waarbij je natuurlijk ook af en toe weer even naar het steeds weer oplaaiende vuur kunt gaan kijken.
7. De Meierblis – grote vuren op Texel
Wanneer je geen genoeg kunt krijgen van grote vuren dan kun je aan het eind van april ook op het eiland Texel terecht. Daar wordt elk jaar de lente gevierd door verspreid over het eiland grote stapels hout in brand te steken.
Dit gaat gepaard met tal van evenementen, zo worden er aardappels geroosterd en wordt roet gebruikt om wie dat wil zwart te schminken. Je vindt ongeveer 40 vuren verspreid over het hele eiland. De traditie is vergelijkbaar met de paasvuren in de rest van het land maar heeft geen link met het christendom.
Wat is de betekenis van het paasvuur?
Alhoewel het paasvuur al eeuwenlang een christelijke betekenis heeft stamt het gebruik waarschijnlijk af van Germaanse tradities. Het ontsteken van een groot vuur was volgens historici toen waarschijnlijk bedoeld om het begin van de lente te vieren.
Nog altijd zijn de paasvuren in een groot deel van Europa een populaire traditie, waarbij de grote vuren tegenwoordig worden gezien als teken van het opstaan uit het graf van Jezus Christus.
Wanneer wordt het paasvuur aangestoken?
Het aansteken van het paasvuur is natuurlijk een prachtig moment om mee te maken. Op welke dag en welk tijdstip van de dag dit gebeurt verschilt echter wel per regio. Zo is het in het oosten van het land gebruikelijk om op eerste paasdag het paasvuur te ontsteken, terwijl dit in Friesland en in het noorden van Drenthe vaak pas op tweede paasdag wordt gedaan.
Het tijdstip van aansteken is veelal gelijk, namelijk kort voor het invallen van de duisternis zodat het vuur op zijn meest imposant is kort nadat het helemaal donker is geworden. Ook het aansteken van het vuur is vaak een heel ritueel wat erg leuk is om eens een keertje te hebben meegemaakt. Zo vindt er soms een indrukwekkende optocht plaats met lampionnen of fakkels.
Strijd om wie de hoogste paasbult kan maken
Voor dicht bij elkaar gelegen dorpen is het jaarlijks opbouwen van de paasbult dikwijls een mooie gelegenheid om de competitie met elkaar aan te gaan, waarbij het natuurlijk de bedoeling is om de hoogste stapel hout van de regio te hebben. Hier gaat meestal maanden van voorbereiding aan vooraf.
In sommige gevallen is er zelfs een officieuze titel aan verbonden, zoals bijvoorbeeld rond de plaats Holten in Overijssel. Daar binden de buurtschappen Espelo, Dijkerhoek, Holterbroek, Ligtenberg en Beuseberg elk jaar met elkaar de strijd aan. Daarbij gaat het niet alleen om het formaat van de paasbult, maar ook om de vorm ervan. Mede daardoor is deze regio altijd erg leuk om te bezoeken tijdens Pasen, want je zult er indrukwekkende paasbulten kunnen aanschouwen.
Overigens heeft Espelo het huidige wereldrecord in handen met de paasbult in 1987, die toen maar liefst 27 meter hoog was. Wist je trouwens dat er zelfs spelregels zijn voor deze competitie? Zo mag bijvoorbeeld alleen de eerste 4 meter en 50 centimeter met een kraan worden opgestapeld en moet alles daar bovenop volledig met de hand worden opgebouwd.