Wat is het jojo effect en hoe voorkom je het?

Als er iets is wat de schoenen vult met lood en de motivatie tot een vriespunt laat zakken, dan is het wel het jojo-effect. Je hebt er misschien wel eens van gehoord of er zelf mee te maken gehad. In dat laatste geval weet je hoe vervelend het kan zijn. In dit artikel nemen we het begrip onder de loep én geven we tips om het te voorkomen.

Afvallen met een (crash)dieet

Naarmate de leeftijd vordert, verlangen we steeds vaker terug naar de tijd waarin het eerste getal van de leeftijd begon met een 1. Dat waren nog eens tijden! Zonder pardon drie dagen achter elkaar op stap of wanneer men lekkere trek had gewoon een enorme zak chips opentrekken. En dat allemaal zonder serieuze gevolgen voor het gewicht. Op latere leeftijd is dat vaak wel anders. Wanneer we dan een avondje schaamteloos doorzakken of schransen, dan heeft ons lichaam veel meer tijd nodig om dit te verwerken of te herstellen. Om over de mogelijke toename van het gewicht nog maar te zwijgen.

Vervolgens ga je voor de spiegel of op de weegschaal staan en kom je tot de conclusie dat je niet blij bent met je huidige gewicht. Je besluit dat je wilt afvallen en gaat op zoek naar mogelijkheden. Omdat je niet meteen aan de bel wilt trekken bij een gewichtsconsulent, ga je kijken wat onze grote vriend Google in de aanbieding heeft. Al vrij snel na het invullen van het woord dieet in de zoekbalk, kom je de “trending topic” crashdieet tegen. Maar liefst 5, 6, of 7 kilo per week afvallen! Je raakt enthousiast en kiest er voor zo’n dieet te gaan volgen.

Richting het jojo-effect crashen

En warempel, de kilo’s vliegen er daadwerkelijk snel vanaf. Eindelijk komt het aantrekken van die mooie broek – die zich al zo lang in de kast verstopt – weer in zicht. Toch is zo’n crashdieet vaak niet goed voor je gezondheid. Je eet per dag veel minder calorieën dan je eigenlijk nodig hebt en je verliest in eerste instantie vooral water in plaats van lichaamsvet. Vervolgens past je lichaam zich aan op de ontstane situatie dat er minder voeding binnenkomt en gaat je stofwisseling minder hard zijn best doen om energie te besparen. Daarmee wordt ook de vetverbranding op een laag pitje gezet. Wat bespaard wordt, wordt in het vetpotje gestoken. Voor als deze “hongerwinter” voor het lichaam lang gaat duren.

Als je dan – wanneer je jouw streefgewicht bereikt hebt – besluit je calorie-inname weer op te hogen (door jezelf bijvoorbeeld als beloning te trakteren op een Whopper), dan worden deze calorieën direct omgezet in lichaamsvet. Met dank aan je stofwisseling, die nog steeds denkt dat je in een hongerwinter terecht bent gekomen. Het gevolg: de kilo’s komen er sneller bij dan Max Verstappen door een bocht scheurt en voor je het weet zit je weer op je oude gewicht. De jojo is weer terug op het punt waar hij begonnen is. Wéér sta je voor de spiegel en.. ga je wederom je best doen om af te vallen.

Voilá, het jojo-effect. Noem het gerust één van de meest demotiverende effecten die op onze aardbol te vinden is. Gelukkig zijn er genoeg manieren om het jojo-effect te voorkomen, zoals een gezond en verantwoord dieet. Geen idee waar te beginnen? Laat ons dan een handje helpen en bekijk de volgende drie aanbevelingen.

De naam Weightwatchers zal je misschien wel bekend in de oren klinken. Het is namelijk één van de meest populaire diëten die ons land rijk is. Het dieet richt zich voornamelijk op een gezonde en verantwoorde voeding, zonder dat je je stuk staart op ingewikkelde schema’s. Weightwatchers is zodanig ingericht dat het voor jou makkelijk vol te houden is, zonder dat je maag om de haverklap begint te knorren. Daarnaast ben je behoorlijk flexibel in datgene wat je mag eten. De handige Weightwatchers-app geeft je de handvatten om alles netjes bij te houden. Dit is bij uitstek een dieet om het jojo-effect te voorkomen. Het op maat gemaakte programma richt zich namelijk niet op een zo snel mogelijke afname van het gewicht, maar op een zo verantwoord mogelijk gewichtsverlies met aandacht voor de gezondheid. Zowel op korte, als op lange termijn.

Het dieet van PuurFiguur gaat er van uit dat succesvol afvallen afhankelijk is van een goede balans in je lichaam. Daarom is het programma dat PuurFiguur aanbiedt ingericht op het creëren en onderhouden van een goede hormoonbalans. En dat betekent minder stress, een goede nachtrust en een energiek gevoel. Stress en vermoeidheid zijn namelijk van invloed op je hongergevoel en kunnen ervoor zorgen dat je voeding tot je neemt die niet goed voor je is. PuurFiguur wilt daar een stokje voor steken met simpele en gezonde recepten en een goede ondersteuning op het gebied van voedingswaarden. Ook wordt er aandacht besteed aan het aanmaken van serotonine (ook wel het gelukshormoon genoemd), zodat je tijdens het volgen van dit dieet lekkerder in je vel gaat zitten. Uit ervaringen van andere gebruikers blijkt dat ook dit dieet goed vol te houden is, waardoor de kans op een jojo-effect – ook dankzij de andere genoemde pluspunten – aanzienlijk slinkt.

Afvallen klinkt in de basis als iets dat veel moeite kost, waar je veel voor moet laten en waar je over het algemeen niet bijzonder vrolijk van wordt. Nonsens, aldus de Afslank Receptenbijbel. Dit dieet beweert namelijk dat afvallen ook leuk kan zijn en je toch kunt blijven eten zonder concessies te doen op smaak. De Afslank Receptenbijbel biedt gerechten aan die niet alleen eenvoudig te maken zijn, maar ook nog eens goed smaken en gezond zijn. Het dieet maakt gebruik van wisselende weekmenu’s met de juiste ingrediënten, zodat er van honger geen sprake kan zijn. Er zijn geen strenge beperkingen en het is absoluut niet verboden te genieten van zoetigheden. Randvoorwaarde is wel dat je je aan de recepten in het ebook houdt (dat je na het starten van dit dieet programma direct kunt downloaden).  Het grote voordeel van de Afslank Receptenbijbel is dat er een nieuw voedingspatroon aangeleerd wordt, dat zowel gezond als verantwoord is. Hiermee zorg je dat de jojo langzaam naar beneden gaat en zich niet binnen de kortste keren weer op het startpunt (of hoger) bevindt.

Meer tips om het jojo-effect te voorkomen

Om het jojo-effect te voorkomen is veel (maar niet alles) afhankelijk van het dieet dat je volgt. Natuurlijk is het ontzettend belangrijk om gezond en gevarieerd te eten (en je lichaam niet het idee te geven dat je in een hongerwinter zit, zoals met een crashdieet), maar het kan je ook ontzettend helpen om tijdens je dieet voldoende te bewegen. Sporten is niet alleen goed voor je lichaam en je fysieke gesteldheid, het is ook bevorderlijk voor het aanmaken van het gelukshormoon. Wanneer je goed in je vel zit, dan is het ook makkelijk een dieet vol te houden en jezelf te blijven motiveren.
Over motivatie gesproken: er zal tijdens je dieet vast een keer een moment komen dat je het even niet meer ziet zitten. Dat die reclames over chips, chocolade en andere lekkernijen even teveel worden en je naar iets smakelijks grijpt. Schaam je daar niet voor en geef niet op, maar houdt het niet voor jezelf. Het beste wat je in dat geval kunt doen is er met iemand over praten, bijvoorbeeld een goede vriend, vriendin of kennis. Iemand die bij voorkeur ook ervaring heeft met het volgen van een dieet. Je zult zien dat – wanneer je een gesprek hierover voert – je je beter voelt en de kracht zult vinden om vol te houden. Wat dat betreft is het altijd fijn een sociale stok achter de deur te hebben. Zorg dat je deze vóór je begint al gevonden hebt.

Misschien wel de tip der tips: wees realistisch. Op het internet wordt er – vooral bij crashdiëten – geschreeuwd dat je binnen een zeer korte tijd ontzettend veel kilo’s af kunt vallen. Dat mag misschien wel zo zijn, maar dit zal zeker niet goed zijn voor je lichaam en je welzijn en ongetwijfeld leiden tot het jojo-effect. Pak het daarom stap voor stap aan en wees tevreden met een kleine gewichtsafname (bijvoorbeeld 1 of 2 kilo per week) en verlies jezelf niet tijdens het afvallen. Dat kost weliswaar iets meer tijd, maar het gaat om een investering in jezelf. En dat is de beste investering die je kunt doen.

Dit artikel is geschreven door Dik de Graaf

Fanatiek blogger voor Dik.nl en altijd op zoek naar diepgang. Bijt zich helemaal vast in een onderwerp om alles tot in de puntjes uit te zoeken. Gek op reizen, sporten en lezen.

Website