Wat is de BMI formule?

Wie zich bezig houdt met diëten en afvallen ontkomt er niet aan: het berekenen van het BMI. De Body Mass Index (BMI) is een getal wat aangeeft hoe gezond je gewicht ten opzichte van je lengte is. Het bereken van de BMI doe je dan ook middels de zogenaamde BMI formule. Maar wat is die BMI formule dan precies en is hij wel bruikbaar? Op deze – en meer vragen – gaan we dieper in in dit artikel.

Wat is de BMI formule precies?

De BMI formule wordt ook wel de Queteletindex genoemd. Vernoemd naar de bedenker van de formule, Adolphe Quételet. Het berekenen van de BMI is bij veel diëten en voedingsconsulenten een vast onderdeel van het repertoire. Aan de hand van de formule wordt namelijk vastgesteld hoe gezond je lichaam is. De Body Mass Index wordt altijd berekend volgens de vaste formule:

Het gewicht (kilogram) gedeeld door het kwadraat van de lengte in meters.
Als voorbeeld: stel dat je 65 kilogram weegt en een lengte hebt van 1.65 meter. De BMI formule is dan als volgt:
65 : (1.65 x 1.65) = 23,88 (afgerond tot 2 decimalen)

In ons voorbeeld heeft de persoon in kwestie dus een BMI van 23,88. Met dit cijfer kun je vervolgens checken of er sprake is van een gezond gewicht of over- of ondergewicht.

Uitkomsten van de BMI formule

De uitkomst van de BMI formule wordt bepaald door een vast schema. Het schema hierbij is als volgt:
minder dan 18,5 – ondergewicht
18,5 – 24,9 – normaal gewicht
25 – 26,9 – licht overgewicht
27 – 29,9 – matig overgewicht
30 – 40 – ernstig overgewicht (obesitas)
meer dan 40 – gevaarlijk overgewicht (je lichaam vormt een gevaar voor jezelf en je dient direct contact op te nemen met je huisarts!!)

De persoon in ons voorbeeld heeft dus een normaal gewicht al zitten we wel in de bovenste regionen.

Waarom de BMI formule eigenlijk niet juist is

Alhoewel de BMI formule een goede indicatie kan geven hoe gezond (of juist ongezond) iemand wel niet is, valt er ook het een en ander aan op te merken. Zo constateerde de wiskundige Nick Trefethen enkele onjuistheden/onvolkomenheden aan de BMI formule. Bepaalde zaken worden namelijk niet meegenomen in de berekening van de BMI. Denk aan zaken als:

• de verhouding tussen spiermassa en vetweefsel – Spieren wegen meer dan vetweefsel en zo ontstaat er een vertekenend beeld van de BMI. Denk hierbij maar eens aan bodybuilders. Deze zijn vaak zwaar, maar uiteraard topfit.
• de hoeveelheid natuurlijke massa – Grote mensen hebben een grotere hoeveelheid natuurlijke massa dan kleinere mensen waardoor ze al snel te dik lijken volgens de BMI formule.
• de persoonlijke lichaamsbouw van ieder individu – Geen enkel lichaam is hetzelfde en daarom is 1 algemene formule niet bepaald meer van deze tijd.

Er zijn dus meer factoren die meespelen en bepalen of je gezond bent of niet. Zoals gezegd zijn spieren zwaarder dan vetweefsel. Iemand die dagelijks in de gym rondhangt en zo afgetraind is als je maar kunt zijn, kan volgens de BMI formule dus soms bestempeld worden als iemand met (licht) overgewicht.

Veel beter is het om zaken als vetpercentage of buikomtrek op te laten meten als je overgewicht hebt of bijvoorbeeld een huidplooimeting uit laten voeren. Met deze methodes kun je namelijk veel nauwkeuriger bepalen in welke mate je te kampen hebt met (ernstig) overgewicht.

BMI berekenen volgens de nieuwe formule

Om bovengenoemde onvolkomenheden enigszins uit de BMI berekening te filteren wordt er momenteel ook veel gewerkt met de nieuwe BMI formule. Deze zit iets anders in elkaar dan de originele BMI formule en gaat als volgt:
Je vermenigvuldigt het gewicht met 1,3 en het getal wat daar uitkomt wordt vervolgens gedeeld door de lengte tot de macht 2,5.

Als voorbeeld nemen we weer de proefpersoon van hierboven met een gewicht van 65 kilogram en een lengte van 1,65 meter.
65 x 1,3 = 84,5
1,65 ^ 2,5 = 3,5 (afgerond tot 1 decimaal achter de komma. Oorspronkelijk: 3,497)
84,5 : 3,5 = 24,14

Met de berekening volgens de nieuwe BMI formule heeft ons proefpersoon dus nog steeds een normaal gewicht, al zijn we wel iets opgeschoven richting het getal wat volgens de BMI formule duidt op licht overgewicht. De nieuwe formule zorgt er voor dat mensen boven de 1,80 meter een hele punt zakken in de BMI, waarbij mensen met een lengte van 1,50 er juist een punt bij krijgen. Momenteel ondersteunt de gezondheidszorg de nieuwe methode nog niet. Het is niet bekend wanneer dit wel gaat gebeuren, maar wellicht helpt de nieuwe BMI formule je om een beter beeld te krijgen van je gewicht.

De zin en onzin van BMI berekenen

Enerzijds is de BMI formule een prima manier om te achterhalen wat jouw ideale gezonde gewicht is. Dit kun je met zowel de oude- als de nieuwe formule natuurlijk prima uitrekenen en zo een doel voor jezelf stellen. Aan de andere kant is je BMI natuurlijk ook maar slechts een getal, net als het getal wat op de weegschaal verschijnt als je er op gaat staan. Uiteindelijk draait het er om dat jij lekker in je vel zit en je goed voelt in je eigen lichaam. Als je van jezelf weet dat je te kampen hebt met overtollige kilo’s gaat een cijfer wat uit een formule komt rollen er echt niet voor zorgen dat je je beter of juist slechter gaat voelen.

Je ziet je eigen lichaam immers iedere dag (in de spiegel) en bent dan wel of niet tevreden met jezelf. Een getalletje verandert daar echt niets aan. Beginnen aan overtollige kilo’s wegwerken als je ontevreden bent over je eigen gewicht wel. Zeker wanneer je resultaat begint te zien zal dat een positieve invloed hebben. Veel meer dan een cijfer wat je kunt koppelen aan een schema wat je vertelt of je een gezond gewicht hebt of niet.

Hier op Dik.nl/afvallen hebben we de beste diëten voor je verzameld die je kunnen helpen om op je streefgewicht te geraken (en vooral ook te blijven). We hebben onafhankelijke reviews geschreven zodat je bij alle diëten van tevoren weet waar je aan toe bent. Veel van de diëten zullen je BMI gaan opmeten. Gebruik het als leidraad, maar laat je er uiteindelijk niet door leiden. Alleen je lichaam (en je zelfbeeld natuurlijk) vertelt je of je happy bent met jezelf. En dat is uiteindelijk het enige wat telt!

Dit artikel is geschreven door Dik de Graaf

Fanatiek blogger voor Dik.nl en altijd op zoek naar diepgang. Bijt zich helemaal vast in een onderwerp om alles tot in de puntjes uit te zoeken. Gek op reizen, sporten en lezen.

Website