Wat is duurzame energie?

De laatste jaren komen er steeds meer mogelijkheden bij om zelf groene energie op te wekken, of energie af te nemen die duurzaam is geproduceerd. Maar wat is duurzame energie nu precies? Dat lees je in dit artikel, waarin we je ook alles vertellen over welke verschillende soorten groene energie er allemaal zijn. Daarnaast laten we zien dat niet elke soort duurzame energie even groen is en geven we tot slot een actueel overzicht van de meest milieubewuste energieleveranciers van Nederland van dit moment. Zo maak je altijd de beste keuze wanneer je duurzaamheid en het milieu een warm hart toedraagt.

Over duurzame energie

Duurzame energie is alle energie die op een duurzame manier is geproduceerd. Het gaat daarbij om alle energie die van windkracht, waterkracht, de zon en andere hernieuwbare energiebronnen afkomstig is. Daarom wordt duurzame energie ook wel hernieuwbare energie genoemd.

Tegenover duurzame energie staat energie die afkomstig is van fossiele brandstoffen zoals olie, gas en steenkool. Die stoffen zijn namelijk niet vervangbaar en raken dus ook langzaam op. Daarom, en omdat fossiele brandstoffen verbranden niet goed is voor het milieu, wordt er steeds meer gekozen voor duurzame energie.

Wat zijn de factoren die bepalen of energie echt duurzaam is:

1. Het opwekken van de energie is niet belastend voor het milieu, er komt bijvoorbeeld geen CO2-gas bij vrij.
2. De bron van de energie raakt niet op.
3. Komende generaties worden niet benadeeld door de manier waarop we nu energie opwekken.

Alle elektriciteit die duurzaam is opgewekt wordt ook wel groene stroom genoemd.

Zonne-energie

Steeds meer huizen worden voorzien van zonnepanelen om de kracht van de zon direct als energiebron te gebruiken. De zonnepanelen zetten het licht van de zon om in elektriciteit en worden daar ook steeds beter in. Inmiddels is het plaatsen van zonnepanelen vrijwel standaard geworden bij nieuwbouwhuizen. En het is bovendien zo lucratief geworden voor je portemonnee dat subsidieregelingen vrijwel helemaal zijn verdwenen. Dat laat wel zien dat zonne-energie veel toekomst heeft, ook in Nederland.

Je kunt daarnaast ook gebruikmaken van zonnecollectoren. Die zetten niet het zonlicht om in energie maar gebruiken direct de warmte als duurzame energiebron. De warmte die een zonnecollector verzameld kan worden ingezet voor het verwarmen van water, om gebouwen te verwarmen of bijvoorbeeld een zwembad.

Een zonneboiler is een voorbeeld van de toepassing van een zonnecollector. In een voorraadvat wordt het opgewarmde water bewaard totdat het gebruikt wordt. De zonneboiler is op die manier een goede aanvulling op de bestaande CV-installatie die het water nog extra verwarmt als dat nodig is.

Windkracht

Vrijwel elke dag waait de wind en vooral in Nederland met zijn vlakke landschap is windkracht dus een betrouwbare bron van energie. Windmolens vind je daarom tegenwoordig door het hele land en deze zorgen voor een groot deel van de duurzame energie. De wieken van de windmolen worden door de wind in beweging gebracht en drijven een dynamo aan die (net zoals de dynamo op een fiets) elektriciteit opwekt.

De meeste mensen vinden windmolens niet zo mooi om naar te kijken, vooral niet omdat ze steeds groter en hoger worden om nog meer energie te kunnen opwekken. De nieuwste ontwikkeling is daarom het bouwen van grotere windmolenparken op zee, waar soms wel honderden grote windmolens staan opgesteld. Zo blijft de horizon voor mensen prettiger om naar te kijken. Een ander groot voordeel is dat het boven zee vaker en harder waait dan boven land en je met dezelfde windmolen dus meer energie op kunt wekken.

Aardwarmte of bodemwarmte

Veel vormen van energie opwekken hebben te maken met warmte. Die warmte kun je zelf produceren door fossiele brandstoffen te verbranden, maar dat is natuurlijk niet duurzaam. De aarde is echter van binnen ook enorm heet, en je hoeft niet eens zo diep te boren om al een flinke verhoging van de temperatuur te merken. Deze innerlijke warmte van de aarde wordt aardwarmte of geothermische energie genoemd.

Daarnaast wordt de aarde ook opgewarmd door de zon. Die warmte wordt bodemwarmte genoemd. Sinds een aantal jaar zijn we in staat om daarmee woningen te verwarmen. Maar ook broeikassen, die veel energie nodig hebben, worden steeds vaker met behulp van warmte uit de aardbodem op temperatuur gehouden. Er wordt in de volksmond ook dan vaak gesproken over aardwarmte, maar die zit in Nederland zo diep dat het erg duur is om er gebruik van te maken. Bodemwarmte is echter veel minder diep te vinden en dus veel makkelijker (en goedkoper) bereikbaar.

Waterkracht

Waterkracht wordt in Nederland weinig gebruikt om energie mee op te wekken en dat ligt er natuurlijk aan dat ons land heel vlak is. We zijn daardoor niet in staat om een groot stuwmeer aan te leggen of een waterkrachtcentrale in een snelstromende rivier te bouwen. In landen zoals Noorwegen, Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk is waterkracht wel een grote bron van hernieuwbare energie. Een enorm voordeel van deze manier van duurzaam energie opwekken is dat je ook heel eenvoudig zelf kunt reguleren hoeveel energie wordt opgewekt. Je bent namelijk niet afhankelijk van de windsterkte of het aantal zonuren per dag maar bepaalt zelf hoeveel water er over de generatoren stroomt.

Biomassa

Meer dan de helft van de in Nederland geproduceerde duurzame energie is afkomstig van biomassa. Maar of biomassa altijd even duurzaam is, daar hebben experts vaak uiteenlopende meningen over. Het verbranden van biomassa kan heel duurzaam zijn, maar is dat niet altijd. Wanneer er grondstoffen worden gebruikt die niet duurzaam zijn geproduceerd, bijvoorbeeld doordat er speciaal eeuwenoude bossen voor tegen de vlakte gaan, is de biomassa niet duurzaam. Dat is echter wel weer het geval wanneer biologisch restafval wordt gebruikt, bijvoorbeeld uit je gft-container. Dan gaat het puur om biologisch restmateriaal dat over is gebleven bij een duurzaam proces (zoals het verbouwen van gewassen).

Uitdagingen voor duurzame energie

Het overschakelen van fossiele brandstoffen op duurzame energie brengt ook een aantal unieke uitdagingen met zich mee. Dat zit hem vooral in de opslag van de energie. Zoals we al lieten zien waait het niet altijd even hard en wordt er dus ook niet elke dag evenveel energie opgewekt, terwijl de energiebehoefte wel nagenoeg gelijk blijft. Dat is een serieuze uitdaging naarmate het aandeel duurzame energie groter wordt en er worden op dit moment verschillende oplossingen bedacht om deze pieken en dalen op te kunnen vangen.

Zelf kiezen: groene of grijze stroom?

Wanneer je een energiecontract afsluit kun je daar tegenwoordig zelf bij kiezen of je groene of grijze stroom wilt gebruiken. Bij grijze stroom gaat het om elektriciteit die is opgewekt op een manier die het milieu belast, zoals bijvoorbeeld door het verbranden van steenkool, bruinkool of gas. Met groene stroom wordt natuurlijk duurzame energie bedoeld. Het is ook bij groene stroom echter nog altijd goed opletten geblazen, want voor je het weet blijk je geen echt groene stroom af te nemen maar zogenaamde ‘vergroende’ stroom.

Wat is vergroende stroom?

Vergroende stroom is elektriciteit die gewoon uit grijze stroom bestaat maar die door heen en weer schuiven met buitenlandse certificaten als groene stroom door het leven mag gaan. In landen (zoals Noorwegen) waar veel groene stroom wordt geproduceerd zijn die milieucertificaten namelijk over. Die worden vervolgens verkocht aan leveranciers van grijze stroom zodat die daar goede sier mee kunnen maken. Maar je betaalt dan wel nog steeds voor stroom die niet op een duurzame manier is opgewekt.

Welke energieleverancier biedt echt duurzame energie?

Wil je zeker weten dat je echt duurzame energie afneemt bij je nieuwe leverancier en dus bijvoorbeeld niet stiekem grijze stroom krijgen die is vergroend? Dan heb je gelukkig steeds meer energieleveranciers om uit te kiezen. Elk jaar onderzoekt de Consumentenbond welke energieleveranciers het meest milieubewust zijn. Daarbij wordt niet alleen gekeken naar de manier waarop de geleverde energie wordt opgewekt, maar ook hoeveel geld door de energieleveranciers in groene projecten wordt gestoken, en wat voor soorten energie er extern wordt ingekocht. Volgens dat onderzoek zijn dit de meest milieubewuste energieleveranciers van dit moment:

• Pure energie
• Qurrent
• om
• Vandebron
• Powerpeers

Dit artikel is geschreven door Dik de Graaf

Fanatiek blogger voor Dik.nl en altijd op zoek naar diepgang. Bijt zich helemaal vast in een onderwerp om alles tot in de puntjes uit te zoeken. Gek op reizen, sporten en lezen.

Website