Steeds meer mensen maken gebruik van een (betaalde) cloudopslag om belangrijke bestanden te bewaren en tussen verschillende apparaten uit te wisselen. Wanneer het aantal bestanden en ook hun grootte beperkt is kan dat een prima oplossing zijn. Maar wat nu als je veel grote bestanden hebt, zoals bijvoorbeeld films en series, die je met een druk op de knop tot je beschikking wilt hebben zonder dat ze eerst gedownload moeten worden? Dan kun je nog altijd het beste kiezen voor het installeren van een NAS op je eigen netwerk. In dit artikel leggen we je uit wat een NAS is, wat de voordelen zijn en waar je op moet letten voor je er eentje aanschaft.
Wat is een NAS?
De afkorting NAS staat voor Network Attached Storage, oftewel een apparaat met veel opslagcapaciteit dat je aansluit op je netwerk. Een NAS bevat vaak meerdere harde schijven om zoveel mogelijk ruimte te hebben voor je bestanden. Omdat de NAS rechtstreeks op je netwerk is aangesloten je via al je apparaten makkelijk bij de bestanden komen. Je kunt een NAS op die manier gebruiken als een manier om zelf back-ups te maken, maar hem ook als centrale hub inzetten om je films, muziek en series mee af te spelen.
Net zoals een modem of een router staat een NAS in principe altijd aan. Zo heb je wanneer je maar wilt toegang tot je foto’s, video’s en andere bestanden. Wanneer je de NAS openstelt om via internet benaderd te worden kun je zelfs als je niet thuis bent inloggen. Je gebruikt het digitale materiaal zo altijd net alsof het op je eigen apparaat staat. Bij een goede verbinding met je router merk je vaak niet eens dat de bestanden niet op je eigen computer of telefoon staan maar op de NAS zijn opgeslagen.
De voordelen van een NAS
Een NAS gebruiken voor data-opslag heeft veel voordelen t.o.v. gegevens op losse harde schijven bewaren of een cloudopslag gebruiken:
- Je kunt makkelijk vanaf alle apparaten bij de NAS komen en dus hoef je nooit meer te goochelen met externe harde schijven om bestanden van de ene computer naar de andere over te hevelen.
- Je houdt gegevensopslag en back-ups helemaal in eigen hand en zet dus geen potentieel privacygevoelige gegevens op de externe servers van een cloudopslag.
- Een cloudopslag is voor grote hoeveelheden bestanden niet gratis. Vaak betaal je er per maand opnieuw voor, terwijl een NAS een eenmalige investering is. De vele terabytes die een NAS je in potentie biedt kost je als cloudopslag vaak handenvol geld.
- Binnen je eigen netwerk kun je veel hogere snelheden bereiken dan wanneer je telkens de cloud aanspreekt, dan ben je namelijk afhankelijk van de snelheid van je internetverbinding.
Waar let je op als je een NAS wilt kopen?
Als je de voordelen inziet van een NAS en er ook eentje aan wilt gaan schaffen, dan zijn er een aantal zaken om op te letten. Bijvoorbeeld wat de maximale opslagcapaciteit is die je nodig denkt te hebben, of je de NAS zijn eigen backups wilt laten maken en welke hardware en software erin moeten zitten. Al die punten zullen we hieronder uitgebreid bespreken, zodat je precies weet waar je op moet letten.
1. De (maximale) opslagcapaciteit
Een NAS kan worden geleverd met en zonder eigen opslag. Als je er eentje koopt die al is voorzien van harde schijven zul je dus de ruimte moeten kiezen die het beste bij je toepassingen aansluit. Wanneer een NAS wordt geleverd zonder eigen opslagcapaciteit moet je zelf ook de harde schijven uitzoeken en in de NAS plaatsen. Welke opties je daarbij hebt verschilt per model.
De meeste basic uitvoeringen van een NAS beschikken over 2 slots om elk 1 harde schijf in te plaatsen. Duurdere modellen bevatten ruimte voor 4 of meer schijven. Omdat je tegenwoordig voor een prima prijs harde schijven kunt kopen met een opslag van 4 TB varieert de maximale capaciteit momenteel dus van 8 tot 16 TB voor een NAS met 2 of 4 slots. Maar let op, vaak zul je gebruik willen maken van automatische backups op de NAS zelf in de vorm van RAID (zie punt 2 hierna) waardoor de capaciteit al snel halveert.
Veel fabrikanten van harde schijven produceren modellen die speciaal zijn bedoeld voor gebruik in een NAS. Zoek dus op die term om de meest geschikte schijven te vinden voor in je eigen netwerkopslag.
Let daarbij uiteraard ook op de zogenaamde form factor van je NAS:
- Harde schijven van 3,5 inch worden veel gebruikt in normale computers. Deze schijven zijn relatief voordelig.
- Schijven met een form factor van 2,5 inch zijn de specifieke laptopschijven die door hun kleinere formaat bijvoorbeeld ook wel in gameconsoles worden gebruikt.
2. Automatische backup (RAID)
Wat is RAID? RAID is een technologie waarmee een NAS vaak al standaard is uitgerust en waarmee de gegevens die je op de NAS bewaart altijd dubbel worden opgeslagen. Dit gebeurt automatisch en elk bestand staat altijd zowel op de ene als op de andere schijf. Gaat een van de twee harde schijven kapot, dan heb je dus altijd nog een reservekopie op de andere schijf. Je hoeft dan alleen maar de kapotte harde schijf te vervangen met een nieuw exemplaar, waarna alle bestanden weer terug worden gekopieerd zodat ze wederom dubbel aanwezig zijn. Dit betekent dus wel dat de capaciteit altijd halveert, want elk bestand neemt twee keer zoveel ruimte in als normaal. Een NAS van 8 TB is dus eigenlijk slechts 4 TB groot. Gebruik je de NAS alleen om films, series en ander downloadbaar (en dus vervangbaar) materiaal op te slaan? Dan kun je overwegen om RAID uit te zetten en de volle capaciteit van de NAS te benutten. Doe dit natuurlijk niet bij foto’s en andere gegevens die je echt nooit kwijt wilt raken.
3. De processorsnelheid
Een NAS is in principe een minicomputer die dus ook is voorzien van een processor. Hoe snel die processor is bepaalt voor een groot deel hoeveel je kunt met de NAS. Gebruik je hem vanaf meerdere computers en bijvoorbeeld ook om tegelijkertijd video af te spelen op meerdere apparaten? Dan is het goed om voor een processor met meerdere cores en een wat hogere processorsnelheid te kiezen, want dan zal de NAS geen moeite krijgen om alle bestanden snel uit te kunnen leveren. Gebruik je de NAS slechts vanaf een enkel apparaat tegelijk, dan is een single core processor een prima keuze.
4. Het werkgeheugen
Net zoals een processor bevat een NAS ook werkgeheugen, oftewel RAM. Omdat de taken in principe beperkt zijn (en er ook geen grafische omgeving is waarin gewerkt wordt) hoef je niet voor net zoveel werkgeheugen te kiezen als je bij een gewone computer of laptop zou doen. Vaak voldoet 256 of 512 Mb al prima, maar denk je de NAS intensiever te gaan gebruiken dan kun je het beste kiezen voor 1 Gb RAM. Dit gaat vrijwel altijd ook al gepaard met een snellere processor.
5. Het besturingssysteem
De meeste fabrikanten plaatsen een versie van het besturingsysteem Linux op hun NAS omdat dit een gratis en efficiënt besturingssysteem is. Bovendien is het makkelijk aan de wensen van zowel de fabrikant als de gebruiker aan te passen. Dit doe je zelden rechtstreeks, want de meeste NAS-modellen gebruiken een schil om hun besturingssysteem, die bediend wordt via de browser. Je logt dus via een ander apparaat in op de NAS om daar instellingen te wijzigen, net zoals je bijvoorbeeld doet bij je router. Bij sommige fabrikanten kun je het configureren van de NAS ook met een meegeleverde app doen.
De kwaliteit van deze webomgeving verschilt per fabrikant sterk. Die van Synology en QNAP zijn bij veel mensen favoriet omdat je veel opties zelf kunt wijzigen. De fabrikanten Asustor, Netgear en Thecus hebben allemaal een prima webomgeving die alleen wat minder uitgebreid is. Western Digital poogt het zo simpel mogelijk te houden, waardoor die fabrikant een goede optie is voor mensen die zich niet al te zeer in de NAS willen hoeven verdiepen, maar dit gaat helaas ook wel ten koste van de mogelijkheden.
6. De uitbreidingen (modules)
Niet elke gebruiker wil hetzelfde kunnen doen met een NAS en daarom kun je bovenop het kale besturingssysteem losse modules bijplaatsen die verschillende functies toevoegen. Zo kun je bijvoorbeeld modules installeren waarmee je de NAS met een cloudopslag zoals Google Drive, Microsoft OneDrive of Apple iCloud kunt synchroniseren voor dat extra beetje zekerheid, software installeren waarmee je foto’s kunt beheren op de NAS zelf, pakketten downloaden waarmee je de NAS als een webserver in kunt richten en nog veel meer. Welke aanvullende modules tot je beschikking staan verschilt per fabrikant en per model, check dit dus van tevoren op de website.
7. Aansluitingen: wifi vs bekabeld en aanvullende opties
Over het algemeen is een bekabelde aansluiting sneller en stabieler dan de NAS via wifi met het netwerk te verbinden. Als je in staat bent de NAS dichtbij je router te plaatsen heeft het daarom altijd de voorkeur om hem via een standaard ethernetkabel met het netwerk te verbinden. Dit heeft geen invloed op de manier waarop de apparaten die je wilt gebruiken met het netwerk verbonden moeten zijn, want dat kan ook gewoon met wifi.
Naast de opties wifi en ethernet heeft een NAS vaak nog aanvullende manieren om ermee te verbinden, zoals:
- USB – Zo kun je bijvoorbeeld een externe harde schijf op de NAS aansluiten om direct bestanden uit te wisselen.
- HDMI – Met HDMI kun je een monitor of televisie aansluiten zodat de NAS ook als mediasysteem kan fungeren. Je kunt films en series dan direct streamen vanaf de netwerkopslag.
- eSATA – Deze standaard voor harde schijven kan veel hogere snelheden bereiken dan USB en zo kun je dus nog sneller bestanden uitwisselen. Deze optie vind je vooral terug op apparaten in het duurdere segment.
8. Optioneel: printserver
Sommige NAS-apparaten bieden de mogelijkheid om via de USB-poort een printer te delen met alle apparaten op het netwerk. Zo heb je daar dus geen speciale netwerkprinter voor nodig. Als je dat een mooie aanvullende optie vindt is het dus zaak om te checken of dat met de NAS van je keuze mogelijk is. Maar let ook op dat de printer zelf ondersteund wordt door de NAS. Die informatie vind je op de website van de fabrikant.