Wat is een akte van verdeling en hoe werkt het?

Een scheiding is één van de vervelendste dingen die je kunt overkomen. Waar je eerst alles deelt, moet je nu allerlei spullen gaan verdelen. En hoewel dat met de meeste zaken wel lukt, is het een ander verhaal met het huis. Daar hebben jullie wellicht beiden een betalingsverplichting voor, die wettelijk is vastgelegd. Door middel van een akte van verdeling kun je die gezamenlijke verplichting laten ontbinden, door het huis op slechts één partner over te schrijven. Hoe dat precies werkt, en waar je allemaal rekening mee moet houden, lees je in dit artikel.

Wat is een akte van verdeling?

Wanneer je besluit om officieel uit elkaar te gaan als partners, dan komen daar veel zaken bij kijken. Je bent bijvoorbeeld in gemeenschap van goederen getrouwd of je hebt een geregistreerd partnerschap of samenlevingscontact getekend. Die verbintenissen tonen aan dat je voor een bepaalde tijd samen het leven hebt gedeeld, en daardoor ook je bezittingen. Wanneer je uit elkaar gaat, dan wordt die verbintenis verbroken, maar moeten ook de gemeenschappelijke bezittingen verdeeld worden. Dit gebeurt door middel van een akte van verdeling, die moet worden opgesteld door de notaris. Door dit rechtsgeldige document zijn ex-partners in staat om de gemeenschappelijke goederen op een juiste manier onderling te verdelen.

Waarom en wanneer is een akte van verdeling nodig?

Een echtscheiding is vervelend, maar ook ingewikkeld. Veel materiële bezittingen zijn gelukkig wel eenvoudig te verdelen. Denk maar aan meubels, een auto of huisdieren. Deze zijn door één van de partners mee te nemen naar een nieuwe woning. Maar daar komt dus de moeilijke situatie; het verdelen van het huis. Dit is een lastige zaak en in de praktijk blijkt dit vaak ook een lastig besluit te zijn. Als je samen een huis hebt gekocht, dan ben je samen namelijk een betalingsverplichting aangegaan. Hetzelfde geldt wanneer je bent getrouwd in gemeenschap van goederen of wanneer je huwelijkse voorwaarden hebt opgesteld waarin de woning een gemeenschappelijk goed is gemaakt.

7 veelgestelde vragen over de akte van verdeling

Wanneer je een akte van verdeling moet laten opstellen, dan heb je ongetwijfeld enkele vragen over het proces, de kosten en de stappen die je moet doorlopen als je partner niet meewerkt. Hieronder beantwoorden we de 7 meestgestelde vragen met betrekking tot de akte van verdeling.

1. Heb je een akte van verdeling nodig bij de verkoop van een huis?

Natuurlijk kan het ook zijn dat geen van de ex-partners in de woning wil blijven wonen. In dat geval is een akte van verdeling geen noodzakelijk document. Het huis hoeft dan namelijk niet op één van de namen van de partners geschreven te worden, maar kan direct te koop gezet worden. Wanneer het huis dan verkocht wordt, kan de opbrengst van de woning door tweeën gedeeld worden door de ex-partners zelf.

2. Is een akte van verdeling nodig met een echtscheidingsconvenant?

Een echtscheidingsconvenant is een handig document, maar biedt niet genoeg dekking om ook over het huis te kunnen beslissen. De advocaat die dit heeft opgesteld, zal daarin diverse randzaken kunnen benoemen, zoals een auto, huisdier of meubels en andere materiële zaken. Er zijn alleen twee onderwerpen die niet opgenomen mogen worden in het convenant. Dat zijn onroerende zaken en aandelen in een vennootschap. Omdat de woning die jullie samen hebben valt onder onroerende zaken, zal hier dus een notariële akte voor opgesteld moeten worden. Dit is een officieel document waarin één van de ex-partners afstand doet van het huis.

3. Welke gegevens heb je nodig voor een akte van verdeling?

Wanneer je een akte van verdeling wilt gaan aanvragen, dan heb je een aantal gegevens nodig. Welke dat zijn, hangt af van de relatie die je had tot je ex-partner.

Ben je getrouwd, dan heb je bijvoorbeeld o.a. (indien van toepassing) een echtscheidingsconvenant, echtscheidingsbeschikking, kopie van de huwelijkse voorwaarden en informatie over het vervolg of oversluiten van de hypotheek nodig.

Wanneer je samenwoonde, dan heb je o.a. (indien van toepassing) een samenlevingscontract, vaststellingsovereenkomst en informatie over een uitkoopsom, huidige waarde van de woning, openstaande hypotheekschuld en of de hypotheek wordt overgenomen of dat er een nieuwe wordt afgesloten.

4. Wat gebeurt er met de hypotheek bij een akte van verdeling?

Ieder huis is bekostigd door middel van een hypotheek. Wanneer je deze hypotheek op de namen van beide partners hebt gezet, dan is het nodig om ook de bank te informeren van een verandering in deze hypotheek. Over het algemeen heb je bij een akte van verdeling twee mogelijkheden met betrekking tot de hypotheek.

Methode 1 – ontslag uit de hoofdelijke aansprakelijkheid

Wanneer deze methode plaatsvindt, dan wordt één persoon vrijgesteld van een betalingsverplichting aan de bank. Dat is de partner die niet meer in de woning zal blijven wonen. De hoofdelijke aansprakelijkheid betekent namelijk dat beide partners verantwoordelijk zijn voor het betalen van de volledige hypotheek en niet ieder de helft. Wanneer de vertrekkende persoon ontslagen wordt, is de blijvende persoon volledig aansprakelijk. Maar dit ontslag kan niet zomaar plaatsvinden. Allereerst wordt er door de bank gekeken of de persoon die in de woning blijft wonen wel kan voldoen aan de betalingsverplichtingen. Dat houdt in dat de maandelijkse betaling van rente en aflossing gewoon door moet blijven lopen, waarna er voor de inwoner nog genoeg geld overblijft. Een kredietcontrole is dus aan de orde voordat er een akte van ontslag wordt ingediend voor één partner. Daarnaast wordt gekeken naar de huidige waarde van de woning. Aan de hand hiervan wordt door de bank betaald of de draagkracht van één partner groot genoeg is om de hypotheek te dragen.

Methode 2 – Oversluiten van de hypotheek

Wanneer je het proces van hoofdelijke aansprakelijkheid niet wil of kan doorlopen, dan kun je er ook voor kiezen om de hypotheek over te sluiten. In dat geval lost degene die in het huis blijft wonen de hypotheek volledig af aan de bank. Dan komt de huidige hypotheek waar twee personen op staan geregistreerd direct te vervallen. Vervolgens wordt er een nieuwe hypotheek afgesloten op naam van de persoon die in de woning blijft wonen. De vertrekkende partner heeft vanaf dat moment geen betalingsverplichting meer.

5. Wat gebeurt er als een partner de akte van verdeling niet wil ondertekenen?

Een scheiding vindt vaak plaats op een moment waarin er veel conflicten zijn. Het komt dus weleens voor dat één van de partners de akte van verdeling niet wil ondertekenen of helemaal niet wil meewerken aan het proces om de akte op te stellen. Dat is een vervelende situatie, waarin een aantal dingen kunnen gebeuren. Heb je een ex-partner die niet wilt tekenen voor de akte van verdelen? Dan zijn dit de stappen die je kunt zetten.

Even geduld. Probeer het na twee of drie dagen nog eens om de akte ondertekend te krijgen door je partner. Wellicht is het conflict nu verminderd en is je ex-partner nu wat afgekoeld en bereid om te tekenen.

Bemiddelaar. Vervolgens kun je een derde persoon inschakelen om tot een gezamenlijke afspraak te komen. Je kunt bijvoorbeeld een familielid, vriend(in) of een mediator inschalen. Een mediator is een professionele bemiddelaar die jullie beiden kan helpen om tot een overeenkomst te komen.

Vervangende toestemming. Lukt het nog steeds niet om tot een overeenkomst te komen, dan kun je een rechter vragen om vervangende toestemming. Deze zal eerst vragen om het alsnog tussenbeide op te lossen. Lukt het nog steeds niet, dan kan de rechter een uitspraak doen over de situatie. Deze uitspraak vervangt de toestemming van de partner die niet meewerkt, omdat wettelijk gezien de toestemming van twee personen nodig is. Deze rechter heeft ook de mogelijkheid om de meewerkende partner te machtigen om zelf de woning te verkopen, zonder toestemming.

De procedure voor het inschakelen van een rechter kost veel geld en is daarom niet aan te raden. Probeer een ex-partner daarom eerst over te halen van deze proceskosten. Wanneer je nog één keer samenwerkt is het proces ook veel sneller afgerond en kunnen beide personen door met hun eigen leven.

6. Moet je samen de akte van verdeling komen ondertekenen?

Wanneer je de akte van verdeling gaat tekenen, dan hoeven niet allebei de ex-partners aanwezig te zijn. Alleen als de partner die de uiteindelijk woning krijgt ook een hypotheekakte moet tekenen, moet deze persoon de akte van verdeling komen ondertekenen. De partner die wordt ontslagen uit de hoofdelijke aansprakelijkheid hoeft niet aanwezig te zijn. Die kan een medewerker van het notariskantoor machtigen om de handtekening te plaatsen.

7. Wat kost een akte van verdeling?

De kosten voor een akte van verdeling liggen gemiddeld tussen de 600 en 900 euro. Die prijs kan nog hoger worden, afhankelijk van de extra’s die geregeld moeten worden. Een standaard akte van verdeling bestaat uit de volgende elementen:

Honorarium: Dit is het bedrag dat de notaris wil ontvangen voor zijn werkzaamheden. Dit ligt tussen de 350 en 600 euro.

Inzagekosten kadaster: Dit zijn kosten die de notaris maakt om inzage te krijgen in kadastrale gegevens. Deze kosten bedragen ongeveer 50 euro.

Inschrijfkosten kadaster: Vervolgens worden er ook kosten gemaakt voor de inschrijving van de akte in het kadaster. Deze inschrijfkosten bedragen 87 tot 137 euro.

BTW en heffingsbijdrage: de extra kosten die worden gerekend om tot het totaalbedrag te komen. De heffingsbijdrage is ongeveer 10 euro.

Na het lezen van dit artikel weet je hopelijk voldoende om de akte van verdeling op een juiste manier op te laten stellen. Blijft één van de partners in de woning achter en overweeg je de twee stappen die je kunt zetten met betrekking tot de hypotheek? Vergeet dan niet dat het oversluiten van een hypotheek vrij veel geld kan kosten. Moet je nog officieel scheiden? Lees ook onze 5 tips hoe je goedkoop kunt scheiden.

Dit artikel is geschreven door Martijn Troch

Zelfstandig ondernemer bij Martijn Troch | Communicatie en Organisatie

LinkedIn