Hoe kun je geld schenken zonder belasting te betalen?

Een schenking kan voor de ontvanger een prettig steuntje in de rug zijn. Veel ouders schenken daarom af en toe een bedrag aan hun kinderen. Maar bij een wat grotere gift krijg je al snel te maken met de belastingdienst. Bij schenkingen ben je namelijk schenkbelasting verschuldigd, tenzij je een bedrag aan je kinderen geeft om uitsluitend aan bijvoorbeeld hun koopwoning of een studie te besteden. Maar ook als ze het bedrag vrij willen besteden kan dit deels belastingvrij geschonken worden. Wat voor manieren zijn er allemaal om geld te schenken zonder belasting te betalen en waar moet je daarbij allemaal rekening mee houden? Dat leggen we uit in dit uitgebreide artikel over schenkbelasting en de diverse vrijstellingen daarvan.

---

Wat is schenkbelasting?

Schenkbelasting is een belasting die wordt geheven op giften. Het schenken van geld komt het vaakst voor maar het kan ook gaan om goederen. Wanneer je bijvoorbeeld een auto of een ander groot cadeau ontvangt moet hier normaal gesproken schenkbelasting over worden betaald. Ook wanneer je een huis aan ver onder de werkelijke waarde aan iemand verkoopt wordt dat door de belastingdienst als een verkapte schenking gezien.

Alleen wanneer de schenking onder een bepaald maximum blijft, of wanneer je gebruikmaakt van een eenmalige vrijstellingsregeling, hoef je deze belasting niet te betalen. De maximale bedragen die belastingvrije geschonken mogen worden verschillen per bestedingsdoel, maar het is ook van belang van wie je het geld krijgt.

Elk jaar worden de maximale bedragen iets naar boven bijgesteld vanwege de inflatie. In dit artikel hanteren we de bedragen zoals die gelden in het belastingjaar 2019.

---

Jaarlijks belastingvrij schenken aan kinderen

Ouders mogen elk jaar een bepaald bedrag belastingvrij aan hun (pleeg)kinderen schenken. Dat bedrag is voor 2019 vastgesteld op € 5.428,-. Dit bedrag mag helemaal vrij worden besteed en het mag elk jaar opnieuw worden gegeven. Ouders kunnen het dus inzetten als een fijn steuntje in de rug voor hun kinderen.

Je moet de schenkingen van verschillende ouders bij elkaar optellen om te checken of je onder de maximale vrijstelling blijft. Let op: dat moet ook gewoon wanneer je ouders gescheiden zijn.

Belastingvrij schenken kan ook een goede manier zijn om alvast een voorschot te nemen op een eventuele erfenis. Die wordt dan lager en daardoor betaal je uiteindelijk minder erfbelasting. Dat kan fiscaal dus heel voordelig uitpakken.

---

Eenmalige vrijstellingen schenkbelasting

Wanneer je tussen de 18 en 40 jaar bent mag je eenmaal in je leven gebruikmaken van een belastingvrije schenking. Dit wordt onderverdeeld in drie verschillende categorieën op basis van het bestedingsdoel: vrije besteding, koopwoning en studie. Voor elk van deze bestedingsdoelen gelden eigen regels en maximale bedragen, die we hieronder verder zullen bespreken. Er zijn ook enkele regels die altijd gelden:

• De ontvanger is tussen de 18 en 40 jaar oud. Tot op de dag van je 40ste verjaardag mag je van de vrijstelling gebruikmaken, daarna niet meer.
• De ontvanger heeft niet eerder een van belasting vrijgestelde schenking gekregen.

Bestedingsdoel: vrije keuze

Wanneer het kind zelf wil beslissen waar het geld aan uitgegeven wordt heeft de belastingdienst het over een besteding naar eigen inzicht. Hier geldt een bedrag voor van maximaal 26.040,- dat belastingvrij mag worden geschonken. Het bedrag dat daar bovenop wordt gegeven wordt gewoon belast.

Bestedingsdoel: dure studie

Wanneer je kind een dure studie wil gaan volgen kan dat een mooie aanleiding zijn om geld te schenken. Ook dan kun je profiteren van een vrijstelling voor de schenkbelasting tot een bedrag van maximaal € 54.246,-. Wederom geldt hiervoor de leeftijdseis die we al noemden, maar een aanvullende regel is dat studies die minimaal € 20.000,- per jaar kosten hiervoor in aanmerking komen.

Bestedingsdoel: koopwoning

Wanneer het geld dat wordt geschonken in een koopwoning gestoken zal worden geldt er een maximale belastingvrije schenking van iets meer dan een ton. Dit geldt niet alleen voor kinderen, maar ook voor kleinkinderen. Er zijn hier wel enkele aanvullende voorwaarden aan verbonden door de belastingdienst:

• Het geld wordt gebruikt voor het aflossen van een hypotheek of een verbouwing, om de restschuld van een verkochte woning in te lossen of voor het betalen van erfpacht of opstal van de eigen woning.
• Het bedrag wordt uiterlijk aan het eind van het volgende kalenderjaar besteed.
• Als er een overeenkomst wordt opgesteld voor de schenking mogen daar geen bijzondere voorwaarden in worden vastgelegd.

Het maximale bedrag dat in 2019 op deze manier belastingvrij mag worden geschonken is € 102.010,-.

Schenking aan kleinkinderen of derden

Wanneer je geld wilt schenken aan je kleinkinderen dan geldt daar niet hetzelfde belastingvrije bedrag voor als bij je eigen kinderen. De kleinkinderen worden door de belastingdienst namelijk als ‘derden’ gezien en daar geldt dus het maximale bedrag voor dat ook voor andere mensen geldt, op dit moment is dat € 2.173,-.

Krijg je verschillende schenkingen van meerdere mensen, die per stuk onder het bedrag van € 2.173,- blijven? Dan hoef je die niet bij elkaar op te tellen en je hoeft er dus ook geen schenkbelasting over te betalen.

---

Aangifte schenkbelasting

Wanneer moet je aangifte schenkbelasting doen? Dat moet altijd wanneer:

• Het om een schenking gaat van iemand die niet je (pleeg)ouder is en het bedrag meer dan € 2.173,- bedraagt.
• De schenking wel van je ouders komt en hoger is dan € 5.428,-.

Het is daarbij niet relevant of je gebruikmaakt van een vrijstelling. De aangifteplicht geldt dus ook voor de eenmalige vrij te besteden schenking van maximaal € 26.040,-, voor de schenking van € 54.246,- voor een studie en de € 102.010,- voor een koopwoning. Ook daar moet gewoon aangifte van worden gedaan, zelfs wanneer je uiteindelijk geen belasting verschuldigd bent.

Wie betaalt nu de schenkbelasting als die wel verschuldigd is? De belasting wordt normaal gesproken afgedragen door de ontvanger, maar ook de schenker kan ervoor kiezen deze kosten op zich te nemen. Dit wordt sowieso genoteerd in de aangifte.

Hou er rekening mee dat er meer belasting betaald moet worden als de persoon die schenkt dit afdraagt. Dit komt doordat de belasting dan wordt gezien als een extra gift aan de ontvanger. Vaak is het daarom het beste om de belasting door de ontvanger te laten voldoen omdat er dan netto minder wordt afgedragen.

Let op: Het is altijd belangrijk om de ontvanger van de schenking op de schenkbelasting en de eventueel verplichte aangifte daarvan bij de belastingdienst te wijzen. Anders kan een goed gebaar alsnog uitlopen op een financiële strop als het geld allemaal is uitgegeven maar er nog wel belasting verschuldigd is.

---

Bijzondere situaties

Naast de reeds uitgebreid besproken scenario’s voor schenkingen zijn er ook enkele bijzondere situaties die we nog even kort zullen aanstippen. Deze komen in meer of mindere mate voor en vereisen vaak gedegen advies van een belastingconsulent zodat je precies weet waar je in jouw situatie precies aan toe bent.

Schenken aan een goed doel

Veel mensen schenken geld aan een goed doel dat ze een warm hart toedragen. Dat heeft als voordeel dat je het bedrag ook mag aftrekken voor de inkomstenbelasting, maar wel alleen als het om een erkend goed doel gaat. Oftewel, alleen wanneer het goede doel de status van ANBI (Algemeen Nut Beogende Instelling) of SBBI (Steunstichting Sociaal Belang Behartigende Instelling) heeft. Deze instellingen betalen geen schenkbelasting over het geld dat ze krijgen.

Om het bedrag als schenker af te mogen trekken van de inkomstenbelasting gelden er wel minimale en maximale bedragen, check daarvoor het beste de website van de belastingdienst.

Dringende schulden voor iemand anders afbetalen

Wanneer je bijspringt om de dringende schulden van een schuldenaar (bijvoorbeeld een vriend of familielid) te betalen dan kan die gift vaak worden vrijgesteld van schenkbelasting. Het gaat daarbij wel uitsluitend om problematische schulden die op zeer korte termijn moeten worden voldaan. Dus niet de studielening van je zoon of dochter, maar wel het afbetalen van de huurschuld van je broer om een uithuiszetting te voorkomen.

Een schenking vanuit het buitenland

Ook bij een schenking van iemand die in het buitenland woont kun je in aanmerking komen voor een belastingvrijstelling. Er gelden twee verschillende situaties waarbij je echter altijd aangifte moet doen:

1. De schenker heeft de Nederlandse nationaliteit en woont korter dan 10 jaar in het buitenland.
2. De schenker heeft niet de Nederlandse nationaliteit en woont korter dan 1 jaar in het buitenland.

Heeft de schenker nooit in Nederland gewoond? Dan is aangifte niet nodig.

Een morele verplichting

Heel af en toe verleent de belastingdienst vrijstelling voor de schenkbelasting in het geval van een morele verplichting. Dit wordt maar zelden toegekend. Als voorbeeld noemt de belastingdienst het schenken van een bedrag aan een ex-partner waarmee je hebt samengewoond maar waarmee niet officieel iets was vastgelegd.

---

---