Wat wordt bedoeld met verzamelinkomen?

Belastingaangifte doen is niet makkelijk. Je kunt zomaar iets over het hoofd zien en vervolgens een stuk meer geld afdragen dan nodig is. Het verzamelinkomen is voor de Belastingdienst de belangrijkste manier om te bepalen hoeveel belasting je moet afdragen aan het einde van een jaar hard werken. Maar hoe werkt het precies met je verzamelinkomen? En hoe kun je ervoor zorgen dat je niet teveel belasting betaalt? Wij leggen het haarfijn voor je uit.

---

Wat is je verzamelinkomen?

Je verzamelinkomen bestaat uit de som van alle inkomsten en bezittingen die je hebt ingevoerd bij de belastingaangifte. Dit is een totaaloverzicht van al je inkomsten en bezittingen. Het gaat hier om alle waardes die zijn ingevuld in Box 1, 2 en 3 van de belastingaangifte. Het gaat bij het verzamelinkomen om de financiële situatie per jaar.

Box 1: Inkomen
Iedereen met werk of een inkomen komt terecht in Box 1 tijdens de belastingaangifte. Hier vermeld je inkomsten uit werk, fooien, het buitenlands, freelance werk, lijfrente, woningverhuur, alimentatie en kapitaalverzekeringen.

Box 2: Aanmerkelijk belang
Je hebt een aanmerkelijk belang wanneer je meer dan 5% belang in een bepaald bedrijf hebt. Hier kun je inkomsten uit ontvangen in de vorm van dividend of door de verkoop van aandelen. Deze inkomsten vermeld je in Box 2.

Box 3: Sparen en beleggen
Heb je een tweede huis, een spaarrekening of een beleggingsportefeuille, dan komen de waardes daarvan in Box 3 terecht. In tegenstelling tot Box 1 en 2 schrijf je hier niet op wat je inkomsten zijn, maar bereken je de totale waarde. Dat zijn je bezittingen minus je schulden, het heffingsvrij vermogen en de ouderentoeslag.

---

Hoe bereken je het verzamelinkomen?

Je berekent het verzamelinkomen door alle waardes van Box 1, 2 en 3 bij elkaar op te tellen. Vervolgens komt daar een bedrag uit wat je in een jaar hebt verdiend en hoeveel je bezittingen in Box 3 meer waard zijn geworden.

Maar alleen bedragen bij elkaar optellen is niet het enige wat komt kijken bij het bereken van je verzamelinkomen. Je kunt namelijk ook nog aftrekposten gebruiken die het verzamelinkomen verlagen. Dit kan belastingvoordeel opleveren, maar veel mensen weten niet precies welke bedragen ze kunnen aftrekken van het verzamelinkomen. Hieronder zetten we ze op een rijtje.

Aftrekposten die het verzamelinkomen verlagen

Box 1
In Box 1 heb je de volgende aftrekposten die het verzamelinkomen verlagen:

– Reisaftrek voor reizen met het openbaar vervoer
– Aftrekbare kosten voor de eigen woning
– Uitgaven voor inkomensvoorzieningen (lijfrentes, koopsommen)
– Persoonsgebonden aftrekposten zoals alimentatie, specifieke zorgkosten, studiekosten, giften, tijdelijk verblijf thuis ernstig gehandicapten, restant persoonsgebonden aftrek.

Box 2
Wanneer je persoonsgebonden aftrek hoger is dan de inkomsten uit Box 1 en Box 3, dan mag je het restant van de persoonsgebonden aftrek in mindering brengen op het bedrag in Box 2. Het loont om uit te zoeken welke aftrekposten je hiervoor kunt gebruiken omdat dit veel belastingvoordeel kan opleveren.

Box 3
Bij Box 3 wordt niet alleen gekeken naar de vermogen en naar de hoeveelheid spaargeld. Over spaargeld moet je namelijk ook belasting betalen. Je schulden kun je ook meenemen in de berekening, waardoor je deze kunt aftrekken van het totaalvermogen in deze Box. Heb je een lening voor een auto of een hypotheekschuld voor een tweede woning, mag je dit bedrag aftrekken van het totaal. Een hypotheekschuld van je eerste woning valt hier niet onder de mogelijke aftrekposten.

Wanneer je alle bedragen bij elkaar hebt opgeteld en vervolgens de aftrekposten hebt berekend, kom je tot een eindbedrag. Dat is je verzamelinkomen.

---

Voorbeelden van verzamelinkomen

---

Voorbeeld 1: verzamelinkomen

Jan is alleenstaand en verdient als makelaar 4.200 euro per maand. Verder heeft Jan geen inkomsten of spaargeld. Zijn aangifte inkomstenbelasting ziet er vervolgens zo uit:

Box 1: € 4.200 x 12 = € 50.400.
Box 2: –
Box 3: –

Vervolgens krijgt Jan ook vakantietoeslag van 8%. Dit moet er vervolgens nog bovenop geteld worden. Dat bedrag van € 4032 wordt bovenop de € 50.400 geteld en daarmee vormt € 54.432 het totale verzamelinkomen van Jan.

Voorbeeld 2: verzamelinkomen

Linda en Peter werken allebei als zelfstandige en zijn fiscale partners. Linda verdient € 2.900 per maand en Peter € 3.800. Daarnaast hebben ze ook groene beleggingen met een waarde van € 61.000. Hun aangifte inkomsten ziet er dan als volgt uit:

Box 1: € 6.700 x 12 = 80.400
Box 2: –
Box 3: 61.000

Linda en Peter werken voor zichzelf dus ontvangen geen vakantietoeslag. In eerste instantie bedraagt het verzamelinkomen € 141.400. Maar Linda en Peter hebben groene beleggingen bij een fonds dat is goedgekeurd door de belastingdienst. Daarom mogen ze op dit vermogen in Box 3 een aftrekpost gebruiken voor groene investeringen. Het totale verzamelinkomen en daarmee belastbaar inkomen valt dus lager uit.

---

Overige vragen over het verzamelinkomen

---

Is het verzamelinkomen bruto of netto?

Het verzamelinkomen bestaat uit alle brutobedragen die je bij elkaar optelt uit Box 1, 2 en 3. Het verzamelinkomen wordt door de Belastingdienst namelijk gezien als belastbaar inkomen, waardoor je over dit bedrag nog belasting moet betalen. Het verzamelinkomen moet dus altijd in brutobedragen berekend worden.

---

Waar kun je het verzamelinkomen vinden?

De Belastingdienst heeft veel gegevens van belastingbetalers. Vaak weten ze waar je werkt, wat je verdient en hoeveel spaargeld en beleggingen je hebt. Het inkomen dat bij de Belastingdienst bekend is, wordt ook wel het geregistreerde inkomen genoemd. Dit inkomen staat geregistreerd in de Basis Registratie Inkomen, waar iedereen met een inkomen in staat genoteerd. Dit inkomen wordt vastgesteld door de Belastingdienst en wordt onder andere gebaseerd op de voorlopige aanslag van je belastingaangifte.

Je kunt zelf ook bij deze gegevens komen. Daar zijn twee methodes voor:

1. Via Mijn Belastingdienst kun je inloggen en naar het tabblad ‘inkomstenbelasting’ gaan. Vervolgens kun je hier onder ‘Mijn Inkomen’ het geregistreerd inkomen vinden. Hier zie je ook waar de Belastingdienst het inkomen op baseert.
2. Via Mijn Overheid kun je inloggen met je DigiD inloggegevens, waarna je naar het tabblad ‘Persoonlijke Gegevens’ kunt gaan. Bij het onderwerp ‘Financieel’ zie je vervolgens de keuze voor ‘geregistreerd inkomen’ staan.

Deze BRI wordt gebruikt door overheidsinstanties en andere organisaties om je inkomen te bekijken als je bijvoorbeeld een aanvraag doet voor toeslagen. Aan de hand van het hier genoteerde inkomen wordt dan bepaald of je inderdaad recht hebt op bepaalde steun vanuit de overheid. De BRI wordt gebruikt door de volgende instanties:

– CAK (Centraal Administratie Kantoor)
– Raad voor de rechtsbijstand
– Belastingdienst/Toeslagen
– DUO (Dienst Uitvoering Onderwijs)

---

Waar wordt het verzamelinkomen voor gebruikt?

Het verzamelinkomen is voor de Belastingdienst belangrijk om te bepalen hoeveel belasting je verschuldigd bent in een bepaald jaar. Door al je inkomsten en vermogen bij elkaar op te tellen en daar de aftrekposten vanaf te trekken, berekent de Belastingdienst hoeveel geld je verschuldigd bent. Wanneer je aangifte doet voor 1 mei, dan krijg je een voorlopige aanslag van de Belastingdienst. Dit is een voorlopige conclusie van je verzamelinkomen aan de hand van de gegevens die je zelf hebt ingevuld. Na enkele maanden ontvang je dan een definitieve aanslag van de Belastingdienst. Zij hebben dan je belastingaangifte verwerkt en daar hangt een eindconclusie aan hoeveel belasting je daadwerkelijk verschuldigd bent. Zit er verschil tussen de voorlopige aanslag en de definitieve aanslag, dan dien je dat verschil te voldoen of terug te krijgen.

---

Verzamelinkomen, belastbaar inkomen of toetsingsinkomen?

Het aantal termen die met belasting te maken hebben kan misschien een beetje overweldigend zijn, maar gelukkig zijn er tussen deze drie termen weinig of geen verschillen.

Het toetsingsinkomen is namelijk een inschatting van het verzamelinkomen, wat je gedurende het jaar zelf kunt aanpassen. Dit zorgt ervoor dat je bijvoorbeeld in aanmerking kunt komen voor zorgtoeslag of huurtoeslag. Het toetsingsinkomen gaat dus om verdiensten in de toekomst, terwijl je het verzamelinkomen vaak pas achteraf als daadwerkelijk eindresultaat berekend. Het gaat dus wel om dezelfde bedragen die tot stand komen door inkomsten uit Box 1, 2 en 3. Het belastbaar inkomen is identiek aan het verzamelinkomen. Het is slechts een andere naam om aan te geven dat je over dat bedrag inkomstenbelasting moet betalen.

---

Wat valt niet onder het verzamelinkomen?

Hoewel je soms toeslagen van de overheid krijgt, vallen niet alle inkomsten onder inkomstenbelasting. De volgende toeslagen en inkomsten vallen niet onder het verzamelinkomen.

Toeslagen van de Belastingdienst. 
Hierbij kun je denken aan huurtoeslag, zorgtoeslag, kinderbijslag en kinderopvangtoeslag. Dit zijn giften uit de belastingdienst waar je geen belasting over hoeft te betalen en dus niet bij het verzamelinkomen opgeteld hoeven te worden.

Schenkingen 
Ontvang je een schenking, dan valt dit niet direct onder je verzamelinkomen. Je hoeft hier geen belasting over te betalen, tenzij je boven de schenkingsvrije grens komt. Het is wel belangrijk om er bij een groot bedrag voor te zorgen dat je het geld uitgeeft voor de peildatum van je vermogen. Anders wordt het bij Box 3 geteld omdat het dan als spaargeld wordt gezien. En wanneer je de maximale belastingvrijegrens overstijgt, dan moet je alsnog vermogensbelasting betalen over de schenking. Daarbij kan het invloed hebben op de hoogte van toeslagen die je ontvangt van de overheid.

Erfenis
Een erfenis wordt belast met het zogenaamde successierecht. Op die manier wordt er dus al belasting betaald over de erfenis. Wat er van dat bedrag overblijft en op jouw rekening komt te staan hoef je niet meer op te geven als inkomsten in Box 1. Wel neemt uiteraard je vermogen toe. En wanneer je totale vermogen na de erfenis de vrijstelling overstijgt, moet je hier vermogensbelasting over betalen.

---

Het verzamelinkomen is een vrij eenvoudig begrip, maar het correct berekenen kan in sommige gevallen knap lastig zijn. Ben je gewoon in loondienst, heb je geen fiscale partner, spaargeld en aandelen, dan is de aangifte inkomstenbelasting zo te maken. Maar zijn er wel andere situaties van toepassing, dan kan het lonen om eens in gesprek te gaan met een financieel belastingadviseur. Wellicht laat je al enkele jaren een interessante aftrekpost links liggen waardoor je ieder jaar honderden euro’s meer betaalt dan nodig is. En dat zou natuurlijk zonde zijn.

---

---