Hoe kun je een gratis SOA test doen?

In tegenstelling tot wat veel mensen denken, hoef je lang niet altijd te merken dat je een SOA hebt. Van sommige SOA’s ervaar je nauwelijks klachten. Van andere SOA’s ervaar je pas later klachten, terwijl je ze al een langere tijd bij je draagt. Als je een SOA opgelopen zou kunnen hebben of wanneer je twijfelt of dit zo is, is het belangrijk om een SOA test te doen. Zo kan je de ziekte behandelen en maatregelen nemen om te voorkomen dat je een ander besmet of onvruchtbaar wordt. Sommige mensen zien er op financieel gebied tegenop om een SOA test te laten doen. In dit artikel bespreken we de mogelijkheid om dit gratis te laten doen. 

Een SOA test laten doen bij je huisarts: is dat gratis?

Eén van de meest betrouwbare manieren om vast te stellen of je een SOA hebt, is een onderzoek bij de huisarts. Een bezoek aan de huisarts is in alle gevallen gratis. Je betaalt hier ook geen eigen risico voor. Als de huisarts naar aanleiding van een lichamelijk onderzoek kan testen (vaststellen) dat je een geslachtsziekte hebt, is de diagnose gratis.
Een urinetest of bloedonderzoek zal worden doorberekend in je (vrijwillige) eigen risico. Een uitstrijkje door de huisarts wordt in sommige gevallen vergoed door de verzekering, en in andere gevallen niet. Dit hangt er vanaf of je een aanvullende verzekering hebt. heb je die wel en heb je je eigen risico opgemaakt dan wordt de test vergoed. Heb je zo’n verzekering niet, dan moet je de SOA test in elk geval van je eigen risico betalen.
Meestal kost een SOA test enkele tientjes, maar bij het vermoeden van bijvoorbeeld HIV kan er meer onderzoek nodig zijn. Dit kan oplopen tot 300 euro.

Niet anoniem, wel betrouwbaar

Een voordeel van een bezoek aan de huisarts is dat het (als je je huisarts enigszins kent) vertrouwd voelt. Bezoek aan een arts of aan een verpleegkundige bij de GGD blijven de meest betrouwbare manieren om je te laten testen op een SOA. Het consult bij de huisarts is dus altijd gratis, maar een test is dat alleen bij een aanvullende verzekering.
Bij de huisarts ben je natuurlijk niet anoniem, maar hij of zij heeft in alle gevallen een geheimhoudingsplicht.

Gratis SOA test bij de GGD

Bij de GGD kan je net zo deskundig worden getest op een SOA als bij de huisarts, en het is gratis. Niet iedereen komt voor een gratis test bij de GGD in aanmerking. In de volgende situaties is een test bij de GGD gratis:

• jongeren onder de 25 jaar
• een man die seks heeft met mannen
• sekswerkers
• als je uit een land komt waar geslachtsziekten veel voorkomen
• als je gewaarschuwd bent door een bedpartner die positief is getest op één of meerdere SOA’s.

In alle andere gevallen zal de GGD je doorsturen naar de huisarts.

Is een SOA thuistest gratis?

Sommige mensen willen liever een SOA thuistest doen, omdat dit volledig anoniem is. Gratis is het echter niet, en er zijn maar een paar betrouwbare aanbieders die goede instructies geven over wat je moet doen. Bij Soatest.advies.chat word je altijd doorverwezen naar de volgende drie aanbieders:

• soapoli-online.nl
• soapolinoord.nl
• saltrodirectlab.nl

Een soa thuistest werkt als volgt: je krijgt instructies voor een zelfonderzoek en het resultaat daarvan stuur je per post op naar het desbetreffende laboratorium. Bij een goede aanbieder van een thuistest krijg je heel duidelijke instructies en ze geven ook aan wat je moet doen als je inderdaad een SOA hebt. Ook adviseren ze of helpen ze, met het waarschuwen van eventuele (bed) partners. Bij een thuistest is het heel belangrijk om heel precies alle instructies op te volgen. Het kan anders zijn dat de uitslag niet klopt.

Deskundigen (artsen) adviseren eigenlijk altijd met nadruk om de test bij een huisarts of GGD te laten doen. De kans dat een thuistest niet nauwkeurig door jou wordt uitgevoerd, blijft altijd aanwezig. Als je de pech hebt dat de uitslag niet betrouwbaar is, bijvoorbeeld negatief terwijl je wél een SOA hebt, dan loop je een gezondheidsrisico. In zo’n geval loopt ook je eventuele partner een risico, zonder dat jullie het beiden weten.
In sommige gevallen is een thuistest onverstandig of onprettig. Dit is het geval wanneer je al duidelijke symptomen hebt van een SOA, wanneer je seks hebt gehad tegen je zin, wanneer je gewaarschuwd bent voor een SOA of als je heel bang bent voor de uitslag.

Een SOA test is alleen in specifieke gevallen gratis

Het is belangrijk om je te laten testen als je vermoedt dat je een geslachtsziekte zou kunnen hebben. Kort samengevat kan dit alleen gratis bij de GGD en alleen in specifieke gevallen. Zo’n test bij de GGD is gratis voor jongeren onder de 25 jaar, mannen die seks hebben met mannen, mensen die gewaarschuwd zijn door hun (bed)partner, sekswerkers en mensen die uit een land komen waar SOA’s veel voorkomen.

Een SOA test kan in sommige gevallen ook ‘gratis’ bij de huisarts. Dit is eigenlijk alleen van toepassing als je een aanvullende verzekering hebt en je je eigen risico al hebt opgemaakt. Een test door de huisarts kost in de meeste situaties 40 tot 75 euro. Dit kan oplopen als er een vermoeden is van bijvoorbeeld HIV.

De meeste geslachtsziekten zijn goed behandelbaar. Je geneest ervan na het gebruik van een zalf of antibioticum. Andere ziekten, zoals herpes en HIV, blijven je levenlang bij je, maar je hoeft er niet voortdurend ziek van te zijn. Wel is het belangrijk dat je weet dat je het hebt, om gezondheidsrisico’s bij jezelf en je partner te beperken

De meest voorkomende SOA’s en de symptomen

Hoe goedverzorgd en schoon je ook bent, je kan altijd in aanraking komen met een SOA. Geslachtsziekten komen voor in ieder land en iedereen kan er (in theorie) één bij zich dragen. Door het dragen van een condoom voorkomen mensen dat ze een SOA aan elkaar overdragen. Een condoom kan natuurlijk knappen, en soms wordt het door omstandigheden vergeten. Hoewel het vergeten of achterwege laten van een condoom gelukkig niet altijd gevolgen heeft, kán het wel. Dit zijn de meest voorkomende SOA’s:

• Chlamydia (bacterie die ontstekingen veroorzaakt bij de plasbuis, anus, keel of baarmoedermond).
• Gonorroe
• Genitale wratten
• Hepatitis B
• Herpes genitalis
• Syfilis (lues)
• HIV (aids)

De SOA’s hierboven komen gemiddeld gesproken het meeste voor in Nederland. De symptomen zijn niet bij iedereen hetzelfde. Vaak ervaren mannen en vrouwen verschillende klachten. Hieronder bespreken we de typische SOA klachten van mannen en vrouwen. Als jij één of meerdere van deze symptomen ervaart en je zonder condoom hebt gevreeën, is de kans reëel dat je een geslachtsziekte hebt. Op dat moment wordt het belangrijk om dit te laten testen.
Condooms beschermen voor een heel groot deel, maar in sommige gevallen niet volledig. Sommige geslachtsziekten kunnen ook worden overgebracht via bloed-bloed contact (wondjes) of de mond.

Deze symptomen bij vrouwen kunnen wijzen op een SOA

Vrouwen die een SOA hebben, zouden last kunnen hebben van: branderig of pijnlijk gevoel bij het plassen, bloedverlies bij het vrijen, bloedverlies buiten de menstruatie, abnormale afscheiding uit de vagina (meer dan gewoonlijk, of met een nare geur), wratten rondom of in de vagina, blaasjes of zweertjes rondom de vagina, irritatie of jeuk rond de anus, keelontsteking, opgezette klieren in de hals.

Deze symptomen bij mannen kunnen wijzen op een SOA

Mannen die een SOA hebben, kunnen last hebben van: pijn in de balzak, pijn bij het plassen, pusachtige afscheiding uit de plasbuis, jeuk of irritatie rond de anus, keelontsteking, blaasjes of zweertjes rond de penis, blaasjes rond de anus, blaasjes bij de mond.

Wat houdt een SOA test in en waarom is het belangrijk?

Een SOA test houdt in de eerste plaats een lichamelijk onderzoek in naar de symptomen die je hebt. Eventueel wordt er een urinetest, een bloedonderzoek of een uitstrijkje gedaan. Een bloedtest, urinetest of uitstrijkje wordt in een laboratorium geanalyseerd. Meestal kan je na een week de uitslag verwachten door middel van een telefoontje of SMS. Als je je hebt laten testen op een ernstige SOA zoals HIV, vindt er altijd een persoonlijk gesprek plaats.
De meeste geslachtsziekten zijn goed behandelbaar, en als dit niet het geval is is het belangrijk om te weten dat je het bij je draagt.

En als je een SOA blijkt te hebben, wat doe je dan?

Zodra de uitslag is dat je een SOA hebt, is het (in veel gevallen) belangrijk om tijdelijk niet meer te vrijen en om je (seks) partner te vertellen dat je een SOA hebt. De meeste SOA’s zijn te verhelpen met een antibioticum of zalfje. Je bent er daarna ook helemaal vanaf.

Herpes is een ziekte die met weinig klachten kan verlopen, maar die je wel altijd bij je zal dragen. Genitale wratten zijn onschuldig, maar wel besmettelijk en verdwijnen pas na lange tijd. Aids is altijd ernstig, maar er zijn wel goede medicijnen beschikbaar om de symptomen te onderdrukken en gezond te leven.

Dit artikel is geschreven door Merel Kruit

Schrijft veel over natuur, gezondheid en huidverzorging en verdiept zich helemaal in een onderwerp. Woont in Rotterdam en werkt als freelance copywriter. Liefhebber van natuur en tegelijkertijd de stad. Schrijft in haar vrije tijd fictie en gaat graag naar concerten.

Website