De naam zegt het al. Rokerslongen komen vooral voor bij mensen die veel roken. Meestal ontstaat de aandoening ‘rokerslongen’ na het veertigste levensjaar. De symptomen zijn hoesten, kuchen en kortademigheid. Naast roken, kunnen een overmatige blootstelling aan fijnstof of terugkerende longonsteking ook een oorzaak zijn van rokerslongen. In dit artikel bespreken we waardoor rokerslongen veroorzaakt worden en nog belangrijk: hoe je rokerslongen kan genezen. Omdat stoppen met roken een belangrijke factor is voor de conditie van je longen, zullen we ook daar op in gaan.
Wat is er precies aan de hand als je rokerslongen hebt?
Rokerslong betekent dat de bronchiën van de longen chronisch ontstoken zijn, in combinatie met kapotte longblaasjes (longemfyseem). Kort gezegd zijn rokerslongen dus een combinatie van bronchitis en longemfyseem.
De bronchiën zijn de twee ‘takken’ die steeds verder vertakken in de longen zelf. Door de bronchiën worden de gehele longen van zuurstof voorzien. De longblaasjes liggen aan het einde van de bronchiën en zorgen ervoor dat de zuurstof in het bloed komt. Ze zijn dus essentieel voor een goede zuurstoftoevoer in je lichaam.
Roken zorgt voor irritatie in je longen en daardoor gaan de longblaasjes verloren. Deze kapotte longblaasjes kunnen niet meer genezen. In het geval van een kettingroker die niet wil of kan stoppen, kan dit betekenen dat hij of zij steeds benauwder wordt.
Welke stoffen in de sigaret zorgen voor rokerslongen?
Als je rookt, blijft met name de stof teer erg achter in je longen. Je zou kunnen zeggen dat deze stof de longen letterlijk zwart maakt. Teer blijft ook achter in de longblaasjes en zorgt daar voor irritatie. Andere schadelijke stoffen in sigaretten die je longen en je conditie achteruit doen gaan zijn arsenicum, cadmium, ammoniak en koolmonoxide.
Oorzaken van rokerslongen
Rokerslongen hebben niet voor niets deze naam. In de meeste gevallen wordt de rokerslong simpelweg veroorzaakt door roken.
In andere gevallen kunnen rokerslongen worden veroorzaakt door steeds terugkerende longontstekingen of door werken in een vervuilde omgeving met bijvoorbeeld fijnstof of toxische stoffen. Als je na een aantal longontstekingen of werken in een vervuilde omgeving last hebt van benauwdheid, hoesten en kuchen kan je hiermee het beste naar een arts gaan.
Het verschil tussen rokerslong en astma
Rokerslong of COPD wordt nog weleens verward met astma. Toch zijn rokerslongen en astma niet hetzelfde. Rokerslong wordt ook wel COPD genoemd, wat staat voor Chronic Obstructive Pulmonary Disease, ofwel chronisch obstructief longlijden. Een verschil met astma is dat astma vaak aangeboren is en zich op jonge leeftijd al openbaart. Daarnaast hebben mensen meestal last van hun astma in vervelende aanvallen, terwijl COPD chronisch is. Iemand met COPD heeft elke dag klachten.
COPD laat zich vaak na het veertigste levensjaar pas zien. De aandoening COPD is niet aangeboren, maar ontstaat door vernauwing van de luchtwegen door beschadiging.
Stoppen met roken voor gezondere longen
Stoppen met roken is het belangrijkste om het leven met de rokerslong wat draaglijker te maken. Je kan hier erg van opknappen en je zal merken dat je je duidelijk fitter voelt. De kapotte longblaasjes kan je er niet meer terugkrijgen, maar je kan door stoppen met roken wel voorkomen dat je longfunctie nog verder achteruit gaat.
Met name bij kettingrokers of mensen die al heel lang roken, is stoppen geen eenvoudige opgave. Hoe je dit toch voor elkaar krijgt, bespreken we in de volgende alinea’s.
Stoppen met roken, hoe pak je dat aan?
Als je graag wilt stoppen met roken en dit maar niet lukt, kan je met de juiste hulp toch stoppen. Zo voorkom je dat je rokerslongen steeds slechter worden. Verdiep je eens in de volgende mogelijkheden:
- Het stoppen-met -roken programma, via je zorgaanbieder. Dit is een zorgmodule die zowel begeleiding als medicatie aanbiedt om te stoppen met roken. Er zijn namelijk medicijnen die je kunnen helpen om van de rookverslaving af te komen. Deze medicijnen worden vergoed door deze zorgmodule.
- Vraag advies over stoppen met roken bij een bevoegd arts. Dat kan een medisch specialist zijn, maar ook een verloskundige kan adviseren over stoppen met roken.
- Stap in eerste instantie over op de e-sigaret. Hier zit nog wel nicotine in, maar de schadelijke stoffen zoals teer ontbreken.
- Probeer je stoptraject te ondersteunen d.m.v. een app
Welke medicijnen helpen om te stoppen met roken en de longen te verbeteren?
De meeste rokers zijn verslaafd. Juist dat maakt het zo lastig om met het roken te stoppen. Er zijn medicijnen die dit verslavingsgevoel wegnemen. Zo bupropion een medicijn dat vaak wordt voorgeschreven aan mensen die willen stoppen met roken. Bupropion zit (onder meer) in het medicijn Zyban.
Het bestanddeel bupropion doet de trek in sigaretten flink afnemen. Oorspronkelijk staat bupropion bekend als licht antidepressivum, maar er bleken veel mensen te stoppen met roken na het gebruik ervan.
Naast dat het medicijn bupropion de zin in sigaretten doet afnemen, zorgt het er ook voor dat je de ontwenningsverschijnselen van stoppen met roken beter kan verdragen. Het middel bupropion zorgt namelijk voor de stoffen dopamine en noradrenaline in de hersenen. Door de dopamine en noradrenaline, ervaren mensen toch een beetje het prettige gevoel van roken, maar ze krijgen daarbij geen zin in een sigaret. Uiteindelijk zorgt bupropion daarmee voor een betere gezondheid.
Belangrijk blijft wel dat je naast het medicijn een goede begeleiding krijgt. Medicijnen zoals bupropion zijn een hulpmiddel, maar geen wondermiddel. Om te stoppen met roken en rokerslongen te verbeteren, zijn meerdere factoren nodig.
Medicijnen om rokerslongen draaglijker te maken
We zijn uitgebreid ingegaan op stoppen met roken om je rokerslong te genezen (of om in elk geval verdere achteruitgang te voorkomen). Toch kan het met rokerslongen gebeuren dat je last blijft houden. Enerzijds kan dit aanhouden omdat de longen al erg beschadigd zijn, maar het kan ook aanhouden of verergeren als het je niet lukt om te stoppen met roken. Hier bespreken we de medicijnen die omgaan met rokerslongen wat makkelijker maken. De bekendste twee medicijnen zijn de zogeheten bronchodilatoren en cortisone. Deze medicijnen kan je beide innemen met een inhalator ofwel puffer.
Bronchodilatoren
Deze medicijnen verwijden de bronchiën, zodat je makkelijker en vrijer kan ademhalen. Zo wordt het gevoel van benauwdheid minder.
Cortisone
Cortisone verzacht ontstekingen. Bij rokerslongen kan dit nodig zijn omdat bij deze longen de bronchiën chronisch ontstoken zijn. Ook cortisone kan je inhaleren met een puffer. In het geval van erge last, kan cortisone in combinatie met bronchodilatoren worden voorgeschreven. Je moet dan verschillende puffers gebruiken.
Het toedienen van zuurstof
Bij ernstige rokerslongen kom je zuurstof tekort. Bij ernstige rokerslongen zijn er al heel veel longblaasjes verloren gegaan, waardoor je zuurstof tekort komt. Door een tekort aan zuurstof kan je je benauwd voelen, en ook verwardheid of sufheid komen voor. Een tekort aan zuurstof kan gevaarlijk worden, en daarom zal er extra zuurstof toegediend moeten worden. Extra zuurstof geneest de rokerslongen niet zozeer, maar zorgt er wel voor dat je je beter voelt.
Er zijn verschillende manieren om zuurstof toegediend te krijgen:
- Het meest veelvoorkomend is zuurstof via een neusbril. Dat is een plastic slangetje dat achter je oren en langs je hoofd naar de neus loopt.
- Draagbare flessen voor buitenshuis
- Een draagbaar zuurstofsysteem met een accu.
Helaas kan je niet kiezen op welke manier je zuurstof krijgt. Welk systeem bij je past, hangt af van de hoeveelheid zuurstof die je nodig hebt en voor hoe lang. Niet iedereen hoeft voorgoed zuurstof te gebruiken, ook dit hangt af van jouw situatie.
Voeding waarmee rokerslongen opknappen
Er zijn bepaalde soorten fruit en kruiden waarmee je je longen iets kan laten opknappen, of waar je in elk geval de klachten wat mee kan verzachten. Dit zijn veelal producten die toch al gezond zijn, dus kwaad kan het nooit.
- Grapefruit, hier zitten veel antioxidanten in, die het lichaam beschermen tegen onder meer kanker.
- Knoflook (ontstekingsremmende werking)
- Thijm (heeft antibiotische eigenschappen en kan verstopte luchtwegen iets openen)
- Gember (verwijdt bloedvaten en verwijderd overtollig slijm)
- Wortel, deze doodgewone groente zit vol stofjes zoals carotenen, die je beschermen tegen de schadelijke gevolgen van roken.
Hou je conditie op peil om rokerslongen te verbeteren
Mensen met rokerslongen zijn veelal kortademig. Dit stimuleert niet om te gaan bewegen. Toch zou je dit juist wel moeten proberen. Door regelmatig te bewegen, bouw je een basisconditie op en word je minder snel benauwd. Vind je het moeilijk om genoeg te bewegen, overleg dit dan met je arts.
De e-sigaret
We hebben hem al genoemd, maar we lichten hem toch nog even toe. Het allerbeste is volledig stoppen met roken, eventueel met hulp door bijvoorbeeld het medicijn bupropion. Toch kan het zijn dat het stoppen heel moeilijk blijft, of dat je (nog) geen begeleiding wilt zoeken. In een elektrische sigaret zit nog steeds nicotine, maar de ergste schade aan je longen wordt beperkt. Bovendien komt er van nicotine relatief weinig in je longen terecht.
Een elektrische sigaret is niet de beste oplossing, maar wel een goed begin.
Beter leven met rokerslongen
Als je optelt wat er met rokerslongen precies aan de hand is, (longemfyseem en bronchitis) is het een behoorlijk heftige aandoening. Stoppen met roken wordt daarom dringend aangeraden door artsen. Hier is vanuit de gezondheidszorg een speciaal stoppen-met-roken programma voor, dat al veel mensen geholpen heeft.
Of je nu wel of niet rookt met een rokerslong: voldoende bewegen en genoeg groenten en fruit eten zijn erg belangrijk. Deze factoren werken verzachtend en verbeterend bij de symptomen van rokerslongen.
Zorg altijd voor goede begeleiding als je een rokerslong hebt. Je kan niet volledig genezen van rokerslongen, maar je kan wel gezonder leven om je ademhaling en conditie wat te verbeteren. Daarmee ben je nooit te laat, of je nu 45 of 75 jaar oud bent!