Wat is co-ouderschap en hoe regel je dit?

Kinderen kiezen vrijwel nooit voor een scheiding. Dat is voor veel ouders ook vaak de enige reden om nog met hun ex-partner in contact te blijven. Wanneer je er als ouders voor kiest om na een echtscheiding samen voor de kinderen te zorgen, dan wordt dat co-ouderschap genoemd. In een ouderschapsplan leg je dan afspraken vast over omgangsregelingen, financiële zaken en de opvoeding. Wat co-ouderschap precies is en wat en hoe je het kunt regelen, lees je verderop in dit artikel.

Wat is co-ouderschap?

Wanneer mensen gaan scheiden, dan is het vaak zo dat hun wegen ook volledig van elkaar zullen scheiden. Maar dat ligt vaak net iets anders als er een kind of meerdere kinderen in het spel zijn. Die zijn namelijk va beide ouders en kun je niet net als de inboedel gewoon verdelen. Vaak willen beide ouders dan ook betrokken blijven in het opvoeden van hun eigen kind. Wanneer beide ouders na een scheiding nog steeds samen een kind op blijven voeden wordt dat co-ouderschap genoemd.

Wanneer kies je voor co-ouderschap?

De voornaamste reden voor co-ouderschap mag duidelijk zijn. Een kind heeft niet gekozen voor de scheiding en als ouder wil je graag dat je kind in contact is met beide ouders. Maar er zijn enkele andere manieren die handig zijn wanneer je voor co-ouderschap wilt kiezen. Zo is de onderlinge woonafstand van belang. Wonen de ouders in Limburg en Friesland, dan kan het ingewikkeld zijn, voornamelijk als het gaat om scholen, vriendjes en vriendinnetjes en hobby’s. Vaak wordt een onderlinge afstand van minder dan 10 kilometer gezien als ideaal.

Daarnaast is het een belangrijke voorwaarde dat beide ouders achter het co-ouderschap staan. Wanneer één van de ouders niet ondersteunend is, kan dat lastig zijn voor het hele proces, waardoor de andere ouder en het kind daaronder te leiden hebben. Co-ouderschap is dus alleen geschikt voor ouders die op een redelijk goede manier uit elkaar zijn gegaan en tot op zekere hoogte nog met elkaar willen en kunnen communiceren, al is het alleen voor communicatie omtrent het opvoeden van een kind.

Voordelen en nadelen van co-ouderschap

Uiteraard heeft co-ouderschap voordelen en nadelen. Hieronder een opsomming van de belangrijkste punten, waarmee je kunt overwegen of co-ouderschap voor jou werkt.

+ Het kind wordt door twee ouders opgevoed
+ Ouders blijven allebei betrokken

– Niet alle afspraken werken in de praktijk even goed als op papier
– Eventuele conflicten van ouders zijn schadelijk voor het kind
– Het kan lastig zijn als een kind niet maar één woonplek heeft
– Ouders kunnen strijden voor de plek als favoriete ouder

Hoe regel je co-ouderschap?

Hieronder beschrijven we enkele belangrijke stappen en onderdelen waarop je op een zo soepel mogelijke manier in staat bent co-ouderschap te organiseren. Allereerst is het belangrijk om afspraken te maken. Vervolgens kun je naar de details gaan kijken, zoals wat er gebeurt met alimentatie, waar het kind wordt ingeschreven en andere specifieke situaties.

Afspraken maken

Voor co-ouderschap staan goede afspraken centraal. Hoewel je misschien het liefst wilt kijken hoe alles zal lopen, kan het wel handig zijn om afspraken te maken. Ondanks dat het nu nog goed gaat, zou er in de toekomst eventueel onenigheid kunnen ontstaan over bepaalde situaties. Bijvoorbeeld bij wie een verjaardag of kerst wordt gevierd met de kinderen. Hieronder enkele voorbeelden van punten waarop je het beste vanaf het begin goede afspraken kunt maken.

– De verdeling van tijd hoelang een kind in ieder huis is.
– De maximale onderlinge woonafstand wanneer één van beide ouders wil verhuizen
– Welke taakverdeling iedere ouder op zich neemt met betrekking tot de opvoeding
– Waar viert het kind verjaardagen, wat gebeurt er met de tijdsverdeling tijdens vakanties etc.
– Welke regels gelden er in huis, zodat de opvoeding synchroon loopt in ieder huishouden.
– Wat gebeurt er met de financiën met betrekking tot het kind. Wie geeft waar en hoeveel geld aan uit?
– Hoe verloopt de communicatie tussen beide ouders? Mail, telefonisch, in persoon?
– Wat gebeurt er als er een wijziging in de situatie ontstaat?

Ouderschapsplan maken

Vervolgens moet je een ouderschapsplan gaan maken. De gemaakte afspraken van het punt hierboven worden dan vastgelegd in dit plan. Ben je getrouwd geweest, dan is het ouderschapsplan een onderdeel van het echtscheidingsconvenant. In dat geval moet je een advocaat in de arm nemen om de echtscheiding en het co-ouderschap te regelen bij een rechter. Wanneer het lastig is om tot goede afspraken te komen tussen de twee ex-partners door onenigheid, dan kan het handig zijn om een mediator in te schakelen. Hierdoor kunnen soms obstakels overwonnen worden en het co-ouderschap alsnog in het leven geroepen worden.

Co-ouderschap aanpassen

Zijn er bepaalde afspraken gemaakt die uiteindelijk toch niet zo efficiënt blijken te werken? Of zijn er door de leeftijd van het kind na enkele jaren aanpassingen nodig aan het co-ouderschap, dan kun je dit aanpassen. Bespreek je als eerst met de ex-partner en bekijk welke aanpassingen er gemaakt moeten worden. Worden er dingen in het ouderschapsplan geschrapt, moet er iets worden gewijzigd of moet er een toevoeging gedaan worden? Deze nieuwe afspraken kun je weer laten vastleggen in een nieuwe versie van het ouderschapsplan. Dit wordt dan de nieuwe leidraad voor de opvoeding van een kind. Wel moet er een goede reden zijn waarom je het ouderschapsplan wilt laten aanpassen. Bijvoorbeeld wanneer één ouder gemaakte afspraken niet nakomt, wanneer door een verhuizing bepaalde omgangsregelingen niet meer mogelijk zijn of als andere omstandigheden zijn veranderd.

Alimentatie bij co-ouderschap

Wanneer beide ouders kiezen voor co-ouderschap nemen zij ongeveer evenveel kosten voor hun rekening voor de opvoeding van het kind. In dat geval hoeft er ook geen kinderalimentatie afgesproken te worden. Toch kan het gewenst zijn om toch kinderalimentatie af te spreken. Bijvoorbeeld als één van de ouders flink minder verdient dan de ander. Het evenredig verspreiden van de kosten zou in dat geval misschien niet handig of eerlijk zijn. Dit is een afspraak die geldt tussen de twee ouders en wordt vastgelegd in het ouderschapsplan. In dit plan kun je bijvoorbeeld vast laten leggen wie voor welke kosten opdraait en wanneer bedragen voor kinderalimentatie gestort worden. Vervolgens kan worden afgesproken welke kosten er van dit bedrag betaald moeten worden. Bijvoorbeeld de sportclub, hobby’s of schoolkosten.

Wie krijgt de toeslagen bij co-ouderschap?

Kinderbijslag
Kinderbijslag is een toeslag die wordt betaald door de Sociale Verzekering Bank. De SVB vindt dat een kind bij co-ouderschap hoort bij allebei de huishoudens. Maar uiteraard keert de SVB maar één keer de kinderbijslag uit. Dit doen zij het liefst aan één ouder, maar uiteraard hebben beide ouders recht op de helft van de kinderbijslag.

Kindgebonden budget
Kindgebonden budget bij co-ouderschap is alleen van toepassing wanneer het gaat om minimaal twee kinderen. De Belastingdienst is verantwoordelijke voor het uitkeren van de toeslagen. Je krijg als ouders allebei een deel van het kindgebonden budget uitgekeerd.

Heffingskorting
Wanneer je kinderen hebt en daarnaast werk, betaalt de Belastingdienst de heffingskorting uit. Dit doet de belastingdienst bij het adres waar een kind 6 maanden of langer per jaar staat ingeschreven in het bevolkingsregister. Werken beide ouders binnen het co-ouderschap, dan kunnen zij een inkomensafhankelijke combinatiekorting aanvragen.

Huurtoeslag
Beide ouders hebben de mogelijkheid om huurtoeslag aan te vragen. Maar voor de huurtoeslag kan een kind maar bij één adres ingeschreven staan. Wel mag de andere ouder een aanvraag doen voor het kind, wanneer de huurtoeslag wordt aangevraagd. In dat geval moet een verklaring van co-ouderschap aangeleverd worden.

Tips voor co-ouderschap

– Hebben jullie meerdere kinderen waar het co-ouderschap over geldt? ‘Verdeel’ deze kinderen dan over beide ouders, zodat je op papier allebei een kind in huis hebt. Op die manier zijn beide ouders in staat om in aanmerking te komen voor meerdere regelingen, zodat het ouderschap voordeliger wordt.

– Hebben jullie samen één kind, dan kan het voordeliger zijn om het kind in te schrijven op het adres bij de minstverdienende ouder. Hierdoor zijn regelingen sneller van toepassingen of zijn uitgekeerde bedragen hoger.

Bird nesting

Vaak wordt er bij co-ouderschap op dezelfde manier nagedacht over de roulatie van het kind. De ene week woont ze bij de vader en de andere week bij de moeder. Maar wanneer je een zo soepel mogelijk leven wil creëren voor je kind, dan kun je ook kiezen voor bird nesting. Dit is wanneer de ouders in plaats van het kind steeds van huis verwisselen. Dit is wel een flinke klus voor de ouders, want die moeten dan steeds veel meer spullen en benodigdheden verhuizen. Ook kan het nodig zijn om op die manier drie huizen te betalen, wat een dure kostenpost zal worden. Daarnaast is het niet handig wanneer je een nieuwe partner krijgt. Je hebt dan namelijk nooit een vaste plek voor jezelf, wat het moeilijk maakt om je leven verder te ontwikkelen na een scheiding.

Een scheiding maakt het leven voor zowel een kind als de ouders niet veel makkelijker. De beste manier om de opvoeding van een kind zo min mogelijk te schaden, is door co-ouderschap toe te passen. Op die manier kun je door het maken van afspraken gelukkig nog een rode lijn trekken door de opvoeding. Moet je de scheiding nog helemaal regelen, bekijk ook hoe je goedkoop kunt scheiden.

Dit artikel is geschreven door Martijn Troch

Zelfstandig ondernemer bij Martijn Troch | Communicatie en Organisatie

LinkedIn