10 Tips als je in Duitsland wilt wonen

Denk je erover na om te gaan verhuizen naar Duitsland? Dan is dat niet iets om van de ene op de andere dag te beslissen, want er zitten nog heel wat haken en ogen aan. Vooral wanneer je met het hele gezin naar Duitsland wilt gaan verhuizen betekent dat een grote verandering die niet altijd leuk is. Daarom hebben we in dit artikel alvast 10 tips en aandachtspunten voor je verzameld wanneer je erover nadenkt om in Duitsland te gaan wonen. Dat varieert van hele praktische zaken (die niet altijd leuk zijn om te moeten regelen) tot tips waarmee je zo snel mogelijk thuis voelt in Duitsland.

---

Voordelen van wonen in Duitsland

Wonen in Duitsland heeft een aantal duidelijke voordelen tegenover wonen in Nederland:

• Huizenprijzen en prijzen van bouwgrond zijn lager dan in Nederland zodat je met minder geld vaak meer ruimte krijgt in en rondom je huis. Voor veel mensen is dit de voornaamste aanleiding om een verhuizing naar Duitsland te overwegen.
• Omdat er wat meer ruimte is zijn wijken in zowel dorpjes als steden vaak ruimer opgezet.
• Er is een lagere wegenbelasting.
• Hogere kinderbijslag dan in Nederland (in Duitsland wordt dit kindergeld genoemd).
• Meer natuur en dus ook meer rust om je heen.
• Lagere prijzen in de supermarkt en andere winkels (o.a. vanwege lagere omzetbelasting).
• Over het algemeen efficiënter ingerichte gezondheidszorg.

---

In Duitsland wonen en in Nederland werken

De meeste andere Nederlanders die naar Duitsland verhuizen blijven gewoon in Nederland werken. Dan ligt het ook voor de hand om in de grensregio te gaan wonen, zodat je niet teveel reistijd hebt t.o.v. je werk. Waar je in Nederland werkt maakt ook een groot verschil, want het is natuurlijk geen doen om elke dag helemaal naar Amsterdam of Den Haag te moeten rijden vanuit Duitsland. In Duitsland wonen en in Nederland blijven werken is daarom niet voor iedereen weggelegd. Maar wat nu als in Nederland werken en in Duitsland gaan wonen voor jou wel een reële optie is, waar moet je dan allemaal aan denken? Met de volgende 10 tips helpen we je daarmee alvast zo goed mogelijk op weg.

---

Tip 1: Check of je aan de eisen voldoet

Omdat Nederland en Duitsland tot de Europese Unie behoren hoef je geen toestemming te vragen om in Duitsland te verblijven en dus ook niet om er te gaan wonen. Er zijn echter wel enkele eisen waar je aan moet voldoen:

• Je moet een geldig identiteitsbewijs hebben zoals een ID-kaart of een paspoort (alleen een rijbewijs is niet voldoende).
• Je moet kunnen aantonen dat je een inkomen hebt (zodat je in je eigen levensonderhoud kunt voorzien). Let er ook op dat toeslagen of uitkeringen niet altijd worden doorbetaald wanneer je naar Duitsland verhuist.
• Je moet een ziektekostenverzekering hebben afgesloten en dit ook kunnen bewijzen.

---

Tip 2: Denk er niet te makkelijk over

Ook al is Duitsland voor ons Nederlanders heel dichtbij, wanneer je er gaat wonen is het toch echt officieel emigreren. Er is dus ook veel dat je goed uit moet zoeken en regelen. Wat veel mensen onderschatten is dat wonen in een ander land toch echt heel anders is dan er vakantie vieren. Alle vervelende zaken aan wonen in Nederland, zoals vergunningen, belastingen en verzekeringen, spelen ook gewoon wanneer je in Duitsland gaat wonen. Omdat de Duitse samenleving vaak nog veel bureaucratischer is dan de Nederlandse kan het ook nog een stukje ingewikkelder worden. Tel daarbij een eventuele taalbarrière evenals de onvermijdelijke ‘cultuurshock’ bij op, dan snap je dat naar Duitsland verhuizen niets iets is om heel licht over te denken. Er zullen altijd vervelende momenten zijn, dus wees daar goed op voorbereid.

---

Tip 3: Neem contact op met de belastingdienst

Neem ruim voor je van plan bent weg te gaan uit Nederland contact op met de belastingdienst. Er zijn namelijk vaak belastingtechnische zaken die afgehandeld moeten worden voor je naar een ander land kunt vertrekken. Wat voor jouw situatie relevant is hangt er bijvoorbeeld vanaf of je een baan in Duitsland neemt of in Nederland blijft werken. Het zou onverstandig van ons zijn om daar algemene adviezen over proberen te geven, want elke situatie is anders. Bel dus met de Belastingdienst om je plannen voor te leggen om precies te weten wat je moet doen om te zorgen dat je niet achteraf in de problemen komt.

---

Tip 4: Leer zo snel mogelijk Duits

Als je in Duitsland gaat wonen zul je goed Duits moeten kunnen spreken. Niet alleen zodat je direct goed met je nieuwe buren en andere mensen in je omgeving kunt communiceren, maar ook omdat je nu eenmaal veel moet doen. Wanneer je iets in j nieuwe thuisland moet regelen komt daar al snel veel ambtelijk taalgebruik bij kijken. Daar kan een goed woordenboek natuurlijk deels uitkomst bij bieden maar alleen wanneer je het Duits al redelijk tot goed beheerst. Uiteindelijk wil je ook gewoon op een leuke manier met je Duitse medemens om kunnen gaan, dus dan is het wel zo logisch dat je je best doet om de taal zo snel en uitgebreid mogelijk onder de knie te krijgen. Verdiep jezelf ook in het lokale dialect.

---

Tip 5: Respecteer de zondagsrust

Stel, je hebt een huis gekocht of laten bouwen in Duitsland. Je wilt natuurlijk zo snel mogelijk helemaal op orde zijn en bent in je eerste weekend druk aan het werk in en om je huis. Dan kan er al op die eerste zondag zomaar ineens politie voor je deur staan, want je hebt er in je enthousiasme niet bij stil gestaan dat zondagsrust in Duitsland nog altijd bijzonder belangrijk is. Waar we in Nederland inmiddels in vrijwel het hele land gewoon alles doen wat we ook op zaterdag zouden doen gaat die vlieger in Duitsland nog niet op.

Mede doordat Duitsers vaak een grote tuin hebben en dus ook veel groot materieel gebruiken om de boel te onderhouden is dat heel precies in de wet vastgelegd. Het is op zondag niet toegestaan apparaten die lawaai maken te gebruiken zoals kettingzagen, bosmaaiers en motormaaiers. Maar ook doordeweeks zijn er beperkingen. Daarom zetten we hier alle regels even op een rijtje:

• Maandag tot en met zaterdag mag je alleen tussen 9:00 uur ‘s ochtends en 17:00 ‘s middags gebruikmaken van extra luide apparaten zoals bladblazers, kettingzaken en bosmaaiers. Let wel op dat het ook tussen 13:00 en 14:00 stil moet zijn omdat mensen in alle rust van een middagpauze moeten kunnen genieten.
• Een gewone motormaaier mag je van maandag tot en met vrijdag gebruiken vanaf 9:00 uur in de ochtend tot 20:00 uur ‘s avonds (ook hier geldt echter de middagrust tussen 13:00 en 14:00). Dat uurtje ‘middagpauze’ geldt niet op zaterdag.
• Op zondag is het gebruik van alle apparaten die herrie maken niet toegestaan. Gebruik die dag dus liever om bij te komen van het klussen of om met het gezin de omgeving te verkennen. Dan kom je niet direct al op gespannen voet met de buurt te staan.

---

Tip 6: Zet je auto op Duits kenteken

Wanneer je naar Duitsland verhuist is de kans groot dat ook je auto gewoon meegaat. Die staat dan nog in Nederland geregistreerd en heeft dus ook nog een Nederlands nummerbord. Hoe kun je zorgen dat je auto een Duits kenteken krijgt? Daar zijn twee manieren voor:

1. De eerste manier is om de registratie al in Nederland op te zeggen bij het RDW. Het kenteken is dan niet meer geldig en je mag dus ook niet meer met de auto de weg op. Als je de auto naar Duitsland hebt vervoerd heb je 14 dagen de tijd om deze aan te melden bij de Duitse instanties en ontvang je een Duits kenteken.
2. Een populairdere optie is om gewoon met de auto naar Duitsland te rijden terwijl hij nog in Nederland staat geregistreerd. Vervolgens heb je maar liefst 12 maanden de tijd om hem in Duitsland aan te melden.

De meeste mensen kiezen voor de tweede optie omdat je dan gewoon met de auto naar Duitsland mag rijden.

Let wel op dat het vaak niet verstandig is om maanden te wachten met het overzetten naar een Duits kenteken, want de meeste autoverzekeraars verzekeren je auto niet langer dan 6 weken wanneer je in het buitenland verblijft.

In de praktijk werkt dit zo: eerst laat je de auto keuren door Dekra of TüV . Zodra de auto is goedgekeurd mag je op vertoon van het keuringsverslag een kentekenbewijs aanvragen. Je levert dan het Nederlandse kentekenbewijs in en ontvangt er een Duits exemplaar voor terug. Dan kun je de registratie in Nederland beëindigen door contact op te nemen met het RDW.

---

Tip 7: Rijbewijs verlengen als je in Duitsland woont

Wanneer je verhuist naar Duitsland komt er onherroepelijk een moment dat je rijbewijs gaat verlopen. Hoe vraag je dan een nieuw exemplaar aan? Wanneer je rijbewijs bijna verloopt kun je ervoor kiezen om dat voor je vertrek in Nederland nog te laten verlengen, maar je kunt dat ook later in Duitsland doen. Sowieso is het na je verhuizing alleen nog maar mogelijk om in Duitsland je rijbewijs te laten verlengen. Dat doe je door eerst een echtheidsverklaring aan te vragen bij het RDW in Nederland, zodat de Duitse instanties kunnen verifiëren dat je inderdaad bevoegd bent om te rijden. Daarmee kun je naar je gemeente in Duitsland om een nieuw rijbewijs aan te vragen.

---

Tip 8: Een nieuw identiteitsbewijs aanvragen

Voor een nieuw identiteitsbewijs zoals een paspoort of ID-kaart is de procedure anders dan bij het verlengen van je rijbewijs. Want als je de Nederlandse nationaliteit behoudt (wat voor de meeste mensen zal gelden) kun je alleen in Nederland een nieuw identiteitsbewijs aanvragen. Daarvoor zijn enkele gemeenten aangewezen die aan België of Duitsland grenzen, zodat je niet heel Nederland hoeft door te rijden.

Wanneer je in Duitsland woont zijn deze gemeenten de beste keus om een aanvraag te doen:

• Oldambt (Groningen)
• Enschede (Overijssel)
• Montferland (Gelderland)
• Echt-Susteren (Limburg)
• Venlo (Limburg)
• Maastricht (Limburg)

Let er wel op dat je voor zowel de aanvraag als het ophalen langs moet komen. Vooral wanneer je wat verder weg woont van de Nederlandse grens probeer je dus om het aanvragen en/of ophalen van je ID-kaart of paspoort met andere gelegenheden samen te laten vallen. Ga er nooit vanuit dat je zomaar terechtkunt en maak dus altijd even een afspraak. Reken ook op een periode van 2 tot 4 weken tussen aanvragen en ophalen.

---

Tip 9: Woon je samen? Stel een samenlevingscontract op

Wanneer je in Duitsland als heteroseksueel stel samenwoont heb je niet automatisch de rechten die je wel in Nederland zou hebben. Dat betekent minder belastingvoordeel en ook consequenties voor bijvoorbeeld een eventuele erfenis. Daarom is het altijd aan te raden om voor je naar Duitsland vertrekt de zaken omtrent jullie relatie goed te regelen. Ben je getrouwd of elkaars geregistreerd partner? Dan is er niets aan de hand en hoef je verder niets te doen. Maar als je alleen maar samenwoont is het goed om een samenlevingscontract op te laten stellen met daarin jullie rechten en verplichtingen.

---

Tip 10: Pas je aan de Duitse cultuur en gewoonten aan

Wonen in Duitsland heeft zijn voordelen maar natuurlijk ook zijn nadelen. Het is daarom de kunst om jezelf in korte tijd zo goed mogelijk aan te passen aan de Duitse cultuur en gewoonten. Geniet van de voordelen van wonen in Duitsland en accepteer de nadelen die daarbij horen. Je hoeft jezelf zeker niet direct helemaal onder te dompelen in Duitse gebruiken, maar neem wel gewoon deel aan het leven in je nieuwe thuisland. In een buurt gaan wonen met veel Nederlanders lijkt op het eerste oog wellicht de makkelijkste optie, maar je doet er jezelf op de lange termijn geen plezier mee. Werk ook doorlopend aan je taalvaardigheden door bijvoorbeeld lid te worden van een vereniging of sportclub, dan doe je vanzelf leuke sociale contacten op en voel je je eerder thuis.

---

---